कुशीनगर हे एक महत्त्वाचे जागतिक बौद्ध तीर्थस्थळ आहे, येथे गौतम बुद्धांनी त्यांच्या मृत्यूनंतर परिनिर्वाण प्राप्त केले होते. कुशीनगर, बोधगया, लुंबिनी व सारनाथ ही बौद्ध धर्मामधील चार सर्वात पवित्र स्थाने आहेत.
कुशीनगर हे भारतीय राज्य उत्तर प्रदेशच्या कुशीनगर जिल्ह्यातील एक शहर आहे. हे शहर गोरखपूर पासून ५२ किमी अंतरावर राष्ट्रीय महामार्ग २८ वर स्थित आहे. कुशीनगर हे प्राचीन भारतातील सोळा महाजनपदांपैकी एक असलेल्या मल्ल या महाजनपदाच्या राजधानीचे शहर होते.
कुशीनगर हे एक महत्त्वाचे जागतिक बौद्ध तीर्थस्थळ आहे, येथे गौतम बुद्धांनी त्यांच्या मृत्यूनंतर परिनिर्वाण प्राप्त केले होते. कुशीनगर, बोधगया, लुंबिनी व सारनाथ ही बौद्ध धर्मामधील चार सर्वात पवित्र स्थाने आहेत.
गौतम बुद्धांचा मृत्यू आणि परिनिर्वाणांचे स्थान रामपूरच्या प्रदेशात आहे. महायान महापरिनिर्वाण सूत्राच्या मते, बुद्धानी कुशिनगरला प्रवास केला, तिथेच महापरिनिर्वाण झाले.
कुशिनगरमध्ये बुद्धांच्या परिनिवाणांना चिन्हांकित करण्यासाठी अशोकाने स्तूप आणि तीर्थस्थळ बांधले.गुप्त साम्राज्याचे हिंदू शासक (चौथे ते सातवे शतक) यांनी बुद्धांचे मंदिर बांधून निर्वाण स्तूप आणि कुशीनगर या ठिकाणी मोठ्या प्रमाणावर विस्तार करण्यास मदत केली. १२०० इ. स.पू आसपास बौद्ध भिक्षूनी ही जागा सोडली होती, आक्रमण करणार्या मुस्लिम सैन्यापासून पळ काढला होता,भारतातल्या इस्लामिक शासनाचा त्रास झाला.
ब्रिटीश पुरातत्त्व अलेक्झांडर कनिंघम यांनी १९ व्या शतकाच्या उत्तरार्धात कुशिनगरची पुनरीक्षण केले आणि त्याच्या सहकार्याने ए.सी.एल. कार्लेईल यांनी १५०० वर्षीय बुद्ध प्रतिमा शोधून काढली. तेव्हापासून ती साइट बौद्धांसाठी एक महत्त्वाचे तीर्थस्थळ बनले आहे. ईसापूर्व तीसऱ्या शतकातील पुरातत्त्विक पुराव्यावरून असे सूचित होते की कुशीनगर हे प्राचीन तीर्थस्थळ होते
परिनिर्वाण स्तूप बुद्धांची निर्वाण शिलालेख परिनिर्वाण स्तूपमध्ये आहे. पुतळा ६. १० मीटर लांब आहे आणि एक-एक लाल दगडाने बनलेला आहे. पश्चिमेकडे शांत चेहर्यासह " बुद्ध" दर्शविले. कोपऱ्यात दगडांच्या मोठ्या विटांचे पाय ठेवलेले आहे.
निर्वाण चित्ता (मुख्य स्तूप)
१९०३ मध्ये बर्मा भिक्षू चंद्र स्वामी, भारतात आले आणि त्यांनी हे महापरिनिर्वाण मंदिर बांधले.
रामाभर स्तूप
रामाभर स्तूप, यांना मुक्तिबंधन-चैत्य म्हणतात, बुद्धांचे संस्कार स्थान आहे. कुशीनगर-देवोरिया रोडवरील मुख्य निर्वाण मंदिरापासून १.५ किमी पूर्वेला ही जागा आहे.
मथा कुर श्राइन
भगवान बुद्धाची एक विशाल प्रतिमा स्थापित केली आहे, जी एका खोड्यातून कोरलेली आहे. पुतळ्याच्या पायथ्यावरील शिलालेख १० व्या किंवा ११ व्या शतकात एडी शी निगडित आहे.
इतर प्रमुख ठिकाणे
श्रीलंका मंदिर:-
आधुनिक-काळातील बौद्ध स्थापत्य भव्य मंदिर म्हणजे भारत-जापान-श्रीलंका मंदिर.
वट थाई मंदिर:-
ठराविक थाई- बौद्ध स्थापत्यशास्त्रीय बांधलेले हे एक मोठे कॉम्प्लेक्स आहे.
चिनी मंदिर
गोल्डन पगोडा बर्मा मंदिर
जपानी मंदिर
खोरे आणि विटांचे बांधकाम:- हे मुख्य निर्वाण मंदिर आणि स्तूप आहे. प्राचीन काळातील वेळोवेळी तयार केलेल्या वेगवेगळ्या मठांचे हे मठ आहे.
विविध पूर्वेकडील देशांच्या स्थापनेवर आधारित अनेक संग्रहालये, ध्यान पार्क आणि इतर अनेक मंदिरे.
उत्तर प्रदेशात सरकारने बौद्ध तीर्थक्षेत्रांना जोडण्यासाठी कुशीनगर-सारनाथ बुद्ध एक्सप्रेस वे प्रस्तावित केले आहे. एक्सप्रेसवे २०० किमी लांब आणि दोन ते साडेतीन तासांपर्यंतचे अंतर कमी करेल.
कधी जाल:
नोव्हेंबर ते मार्च पर्यंत.कुशीनगर एक प्रमुख बौद्ध धर्म स्थळ असल्याने संपूर्ण जगभरातील लोकांची खूप वर्षभर गर्दी असते.त्यामुळे वर्ष भर कधी ही भेट देऊ शकता.
कसे जाल:-
रस्ता सेवा:-
कुशीनगर, राष्ट्रीय राजमार्ग 28 जवळ आहे. जागतिक धर्म स्थळ असल्याने 15 मिनिटाला बसेस उपलब्ध आहेत.
रेल्वे सेवा:-
कुशीनगर जवळील गोरखपुर देवरिया स्‍टेशन आहेत. इथून पर्यटक, कुशीनगर साठी टैक्‍सी पकडू शकतात.
विमान सेवा:-
कुशीनगर साठी जवळील एयरपोर्ट लखनऊ असून 252 किमी.आहे. काशिया एयरपोर्ट पण जवळ आहे 5 किमी. आहे. इथून 46 किमी. दूर गोरखपुर एयरपोर्ट आहे.
हा लेख कसा वाटला ते कमेंट करून जरूर कळवा.
share करा,like करा.. comment करा.पुन्हा भेटू आणखी एका अश्याच वेगळ्या पर्यटन स्थळाची माहिती घेऊन...धन्यवाद!!!!!..
अस्वीकरण (Disclaimer ):
आमच्या ब्लॉगमध्ये वापरल्या जाणाऱ्या काही परवानाधारक सशुल्क प्रतिमांचे श्रेय आम्ही घेत नाही, मग त्या गूगल इमेजेस, फोटोलिया आणि शटरस्टॉक यांच्याकडून घेतलेल्या असतील. जर आमच्या ब्लॉगवर कोणतीही कॉपीराइट प्रतिमा वापरली गेली असेल तर संबंधित व्यक्ती एकतर आम्हाला प्रतिमा काढून टाकण्यासाठी थेट मेल करू शकते किंवा प्रतिमाचे श्रेय कोणालाही देऊ शकते.
कोणत्याही टिप्पण्‍या नाहीत:
टिप्पणी पोस्ट करा