|| श्री अंबाजी माता शक्तिपीठ ||
बनस्कांथा, गुजरात.
श्री अरासुरी अंबाजी माता मंदिर गुजरात राज्यातील बनासकांठा जिल्ह्यातील दांता तालुक्यात आहे. जे पौराणिक शक्तीपीठ म्हणून ओळखले जाते . अंबाजी मंदिरात दरवर्षी लाखो भाविक दर्शनासाठी येतात. या ठिकाणी सतीचे 'हृदय' पडले.शहरातील गब्बर टेकडीच्या माथ्यावर अंबाजी मातेचे मूळ मंदिर आहे. हे मंदिर सुवर्ण शक्तीपीठ पैकी एक आहे.
इतिहास:-
अंबाजी मंदिराची मुख्य कथा शक्तीपीठांच्या निर्मितीशी संबंधित आहे. प्रजापती दक्षाची कन्या सती हिचा विवाह भगवान शिवाशी तिच्या इच्छेविरुद्ध झाला होता. दक्षाने मोठ्या यज्ञाची व्यवस्था केली पण सती आणि शिवाला आमंत्रण दिले नाही. निमंत्रित नसलेली, सती यज्ञस्थळी पोहोचली, जिथे दक्षाने सती आणि शिवाकडे दुर्लक्ष केले.
सतीला हा अपमान सहन होत नव्हता. म्हणून, देवी सतीने तिचा पिता राजा दक्ष यांनी आयोजित केलेल्या हवनाच्या अग्नीत उडी घेऊन आपला प्राण सोडला. जेव्हा भगवान शिव आपले जळलेले शरीर घेऊन विश्वाभोवती फिरत होते, तेव्हा भगवान विष्णूने त्यांना शांत करण्यासाठी सुदर्शन चक्र वापरून शरीराचे 51 भाग केले. त्या 51 अवयवांपैकी सतीचे ‘हृदय’ त्या ठिकाणी पडले.
येथे सतीला आरासुरी अंबाजी माता म्हणतात.
अंबाजीचे वर्णन करणार्‍या स्तोत्रांची परंपरा पुराणात आणि आदि शंकराचार्यांच्या प्रारंभिक इतिहास आणि प्रवासवर्णनांमध्ये आढळते.
हे मंदिर ऐतिहासिक काळातील असल्याचे मानले जाते. सध्याची जागा बाराशे वर्षे जुनी आहे.
गब्बर या पवित्र टेकडीची कथा:-
देवी भागवतमधील गब्बर या पवित्र टेकडीची कथा
भारतीय धर्मग्रंथानुसार सरस्वतीच्या उगमाच्या काठावर वसलेले गब्बर तीर्थ.
देवी भागवतातील पौराणिक कथेनुसार, महिषासुर संपूर्ण विश्वासाठी एक धोकादायक राक्षस होता, म्हणून ब्रह्मा, विष्णू आणि महेश यांच्या नेतृत्वाखालील सर्व देवता अखेरीस सर्वोच्च मूळ वैश्विक शक्ती, महादेवी आद्य शक्तीच्या अंतिम आश्रयाला गेले.
विश्वाच्या पुढील संरक्षणासाठी आणि मदतीसाठी त्याची पूजा केली.
अध्या देवी शक्तीचा पृथ्वीवर अवतार झाला आणि देवीने आपल्या पवित्र तलवारीने महिषासुर या राक्षसाचा वध करून त्याला मुक्त केले आणि तेव्हापासून ती जगात “महिषासुर मर्दिनी” म्हणून ओळखली जाऊ लागली.
 |
रामायणातील गब्बरची कथा:-
रामायण सांगते की भगवान राम आणि लक्ष्मण सीतेच्या शोधात श्रुंगी ऋषींच्या आश्रमात आले, जिथे त्यांना गब्बर येथे देवी अंबाजीची पूजा करण्यास सांगण्यात आले.राम ने तसे केले आणि माता शक्ती (सर्व विश्वाच्या ऊर्जेची माता) देवी अंबाजीने त्याला "अजय" नावाचा चमत्कारी बाण दिला,ज्याच्या मदतीने भगवान् राम ने युद्धात आपला शत्रू रावणाचा वध केला.
भगवान श्रीकृष्णाचे मुंडण:-
द्वापार युगात. या गब्बर टेकडीवर पवित्र बालक भगवान कृष्णाचे केस देखील मुंडण करण्यात आले होते त्यांचे पालक नंद आणि यशोदा यांच्या उपस्थितीत देवी अंबाजी आणि भगवान शिव यांची पूजा केली होती.
देवीची मूर्ती:-
देवी अंबेची मूर्ती किंवा फोटो नसून त्यात यंत्र आहे. भिंतीमध्ये एक गोख-गुफा आहे ज्यावर त्रिकोणी विश्वयंत्राचा सोनेरी संगमरवरी शिलालेख आहे. हे विश्व यंत्र मंदिरातील देवतेचे प्रतिनिधित्व करते. हे विश्व यंत्र अलंकार आणि विशेष पोशाखांनी अशा प्रकारे सजवले गेले आहे की ते पोशाख देवी अंबेशी साम्य आहे.
अंबाजी मंदिराच्या आरतीच्या वेळा:
सकाळी 6:00 अंदाजे 45 मिनिटे
संध्याकाळी 6:30 साधारण 45 मिनिटे
मंदिर वेळ:-
उन्हाळा:-
सकाळी 7.00 ते 10.45
दुपारी 12.30 ते 16.30
पावसाळा:-
सकाळी 7.00 ते 11:30
दुपारी 12.30 ते 16.30
हिवाळा:-
सकाळी 7.00 ते 11.30
दुपारी 12.30 ते 16.00
*"कोणत्याही अन्नकूटवरील समदात किंवा कोणत्याही भक्ताच्या दर्शनाच्या वेळा भिन्न असतात.
**नमूद केलेल्या अंबाजी मंदिर दर्शनाच्या वेळा सण आणि इतर विशेष प्रसंगी बदलू शकतात.
अंबाजी गब्बर रोपवे वेळा, तिकीट दर आणि बुकिंग:
8:30 AM ते 15:30 (PM 5:30)
तिकीट प्रकार
CGST आणि SGST सह दर
सामान्य (टो मार्ग) ₹118.00
एकेरि मार्ग ₹98.00 (अंदाजे)
मुलांचे तिकीट (110 CMS च्या खाली) ₹59.00
संपूर्ण दर्शन
प्रीमियम तिकीट - 6 रोपवे
1 वर्षासाठी वैध (अंबाजी गब्बर, पावागड, गिरनार, मनसा देवी, चंडी देवी, जटायापारा, मलमपुझा, तरातलिनी) ₹713.00
**वर नमूद केलेले शुल्क बदलू शकते.**
**अंबाजी रोपवे बुकिंगसाठी तपशील**
- 110 सेमी पेक्षा कमी उंचीच्या मुलांसाठी अर्धे तिकीट.
- विद्यार्थी गट पाससाठी विद्यार्थी ओळखपत्र अनिवार्य आहे
- प्रवास संपेपर्यंत तिकीट सोबत ठेवा.
- तिकिटे नॉन-रिफंडेबल आणि नॉन-हस्तांतरणीय आहेत.
udankhatola.com वर ऑनलाइन बुकिंग उपलब्ध आहे
प्रवास कालावधी: 5 मिनिटे. दररोज उपलब्ध.
मंदीरात साजरे केले जाणारे सण आणि उत्सव:-
- कार्तिक सूद (पहिली ते पाचवी) अन्नकूट, या वेळी मंदिर रंगीबेरंगी दिवे आणि विविध प्रकारच्या फुलांनी सजवले जाते.
- पौष सूद पूनम छप्पन भोगाचे अन्नकूट
- चैत्र नवरात्री मेहसाणाहून येणारा संघ (यात्रेकरूंचा समूह).
- श्रावण वद अमास तेरस ते अमावस्येला नडियाद, आणंद आणि खेडा जिल्ह्यातून यात्रेकरू येतात
- भाद्रपद सुद पूनमची जत्रागुजरातची सर्वात मोठी जत्रा
- अश्विन सुद नवरात्र चाचरचौक येथे गरबा-रास करून लोक नऊ दिवस नवरात्र साजरे करतात.
1) कार्तिक सुदो
2) पौष सूद पूनम
3) चैत्र नवरात्री
4) श्रावण वद अमासो
5) भाद्रपद सूद पूनम मेळा
6) अश्विन सूद नवरात्र
अंबाजी मंदिराजवळील भेट देण्यासाठी इतर ठिकाणे:-
कामाक्षी मंदिर –
कामाक्षी देवी मंदिर परिसर खेडब्रह्मा महामार्गावरील कुंभरिया जैन मंदिराजवळ अंबाजीपासून एक किलोमीटर अंतरावर आहे.
कैलास पहारी सूर्यास्त -
खेडब्रह्मा महामार्गावरील अंबाजीपासून 1.5 किमी अंतरावर एक पिकनिक कम तीर्थक्षेत्र, कैलास टेकरीच्या माथ्यावर एक पॅगोडा आहे, ज्यावर फक्त पायऱ्या चढून आणि कैलास टेकरीच्या डोंगरमाथ्यावर चालत जाता येते.
कोटेश्वर –
अंबाजीपासून फक्त 8 किमी अंतरावर वैदिक कुमारी सरस्वती नदीच्या उगमस्थानाजवळ श्री कोटेश्वर महादेवाचे एक प्राचीन मंदिर आहे, जे एका पवित्र कुंडाला जोडलेले आहे आणि गायमुखाच्या मुखातून सरस्वती नदी वाहते.
एका आख्यायिकेनुसार, रामायणाचे लेखक ऋषी वाल्मिकी यांचा वाल्मिकी महादेव मंदिराजवळ आश्रम होता आणि मेवाडचे राजा महाराणा प्रताप यांनीही या पवित्र मंदिराचा जीर्णोद्धार केला. मंदिराच्या गुहेत त्यांचे निवासस्थान बनवले.
मानसरोवर -
मानसरोवर हे मुख्य मंदिराच्या मागे आहे. हे 1584 ते 1594 या काळात अहमदाबाद येथील अंबाजी येथील नगर भक्त श्री तापीशंकर यांनी बांधले असे म्हणतात.
कुंभरिया -
अंबाजी मंदिर शहरापासून 1.5 किमी अंतरावर. यात १३ व्या शतकातील श्री नेमिनाथ भगवान यांचे ऐतिहासिक जैन मंदिर आहे.
गब्बर परिक्रमा पथ –
श्री अरासुरी अंबाजी माता देवस्थान ट्रस्टने गब्बर टेकडीला प्रदक्षिणा घालणारा प्रदक्षिणा मार्ग विकसित केला आहे. या प्रदक्षिणा मार्गावर ५१ शक्तीपीठ मंदिरे बांधण्यात आली आहेत. मंदिरे त्यांच्या मूळ जागी असल्याने पुन्हा बांधण्यात आली आहेत. गब्बर टेकडीची प्रदक्षिणा करून सर्व 51 शक्तीपीठांना भेट देता येते.
कुठे राहाल :-
श्री अंबाजी मंदिराच्या आसपास तुमच्या बजेटनुसार खाजगी हॉटेल, गेस्ट हाऊस, धर्मशाला उपलब्ध आहेत.
येथे येणारे आर्थिक आणि सामाजिक रूपात सर्व वर्ग आणि वयाच्या तीर्थयात्रियांसाठी काही अधिक सोयी सुविधा आणि बोर्डिंग उपलब्ध आहे. अम्बाजी ट्रस्टने येथे एक ''श्री'' नावाची मल्टी स्टोरी बिल्डिंग उभारलेली असून ती जगत जननी पथिकाश्रम अम्बिका आराम गृह आणि राज्य परिवहन बस स्टेशन डिपो समोर आहे.
या मल्टी स्टोरी बिल्डिंगमध्ये 48 डबल आणि सिंगल रूमची सुविधा आहे. याशिवाय येथे काॅन्फ्रेंस रूम, डाइनिंग हाॅल, गार्डन, एक प्लेग्राउंड आणि अगदी समान सर्वआहे.
श्री व्यवस्था –
जर तुम्ही येथे तुमच्या कोणत्याही प्रकारच्या वाहनाने येणार असाल तर अरासुरी अम्बाजी माता देवस्थान ट्रस्टने मंदिराच्या आवारात गब्बर तेली नावाच्या जागेवर वाहनतळ व्यवस्था केली आहे.
सार्वजनिक स्नानगृह आणि भक्त घर –
त्यात, मंदिर ट्रस्टद्वारे श्री अंबाजी अतिरिक्त मंदिरांचे पास, विशेष सार्वजनिक स्नानगृह आणि हॉटेल्सची उत्तम व्यवस्था देखील आहे.
भोजन व्यवस्था -
अंबाजी एक तीर्थ स्थान आहे म्हणून येथे सामान्यतः शुद्ध शाकाहारी भोजनच असते.ढोकला, सेव, खाकरा, चकरी, फाफड़ा, खांडवी आणि खमन इ. स्वादिष्ट पदार्थ मिळतात. येथे इतर राज्यांचे भोजनही मिळते, परंतु येथे सर्वात प्रसिद्ध आणि स्वादिष्ट भोजन गुजराती थाळी ही आहे.
येथे सर्वोत्तम स्वादिष्ट भोजनासाठी श्री आरासुरी अंबाजी माता देवस्थान ट्रस्टकडून अंबिका भोजनालयात सकाळी 10 ते रात्री 10 वाजता विश्वस्तरीय सात्विक भोजनाचा लाभ घेऊ शकता. सात्विक भोजन व्यवस्था करण्यात आली आहे जी १५ रुपये प्रति थाळी मिळते.
श्री अरासुरी अंबाजी माता देवस्थान अंबाजी शहर मध्ये काही विशेष हाॅलिडे होम्स, गेस्ट हाऊस, धर्मशाळा आणि भोजनालये ही अतिशय सुंदर आणि उत्तम व्यवस्था आहे. मंदिर ट्रस्ट द्वारे व्यवस्थापित या सर्व निवास आणि बोर्डिंग मध्ये उत्कृष्ट व्यवस्था आहे. आधुनिक आणि पारंपरिक गुजराती भोजन आणि नाश्ता उपलब्ध आहे.
कधी जाल:-
मार्च ते जुलै
कसे जाल:-
रस्ता सेवा:-
हे मंदिर राजस्थान आणि गुजरात राज्याची सीमा आहे. येथून राष्ट्रीय राज्यमार्ग 14 जातो. याशिवाय राज्यमार्ग 9 पासून दंता-अंबाजी राज्यमार्ग आहे जो मंदिर पासून जातो त्यामुळे येण्यासाठी आणि जाण्यासाठी प्रत्येक प्रकारची नियमित बस आणि टॅक्सियांची खूप सुविधा मिळतात.
1 .गुजरात :-
पालनपुर पासून अंबाजी मंदिर जवळजवळ 70 किलोमीटर आहे. श्री अमीरगढ़ से 42 किमी, कडियाद्रा 50 किमी, माउंट आबू 45 किमी, गांधी नगर 200 किमी आणि अहमदाबाद 175 किमी दूर आहे.
2 .राजस्थान:-
सिरोही पासून 67 किलोमीटर आणि उदयपुर पासून 170 किमी.
3 .जोधपुर :-
अंबाजी 270 किमी
4 .माउंट आबू :-
अंबाजी मंदिर 20 किलोमीटर दूर आहे. बस, कार वा टैक्सी घेऊन येथे पोहचू शकतात.श
रेल्वे सेवा:-
अंबाजी स्टेशन ला येथे 'आबू रोड' स्टेशन म्हणुन ओळखले जाते. हे स्टेशन राजस्थान मधील सीरोही मध्ये आहे. अंबाजी मंदिर पासून 20किमी दूर अंतरावर स्टेशनपर्यंत येण्यासाठी 24 तास टैक्सी, ऑटो, बस ,जीप ,लोकल ऑटो सुविधा उपलब्ध आहेत.
दुसरे रेल्वे स्टेशन पालनपुर स्टेशन असून अंबाजी मंदिरापर्यंत बस उपलब्ध आहेत.
अहमदाबाद रेल्वे स्टेशनपासुन 'अंबाजी स्टेशन' पर्यंत रेल्वे सेवा उपलब्ध आहे.
विमान सेवा:-
सर्वात जवळचा हवाई अड्डा राजे उदयपुर आहे .170 जो किलोमीटर दूर असून दुसरा हवाई अड्डा अहमदाबाद मध्ये सरदार वल्लभ भाई पटेल अंतरराष्ट्रीय हवाई अड्डा आहे जो येथून जवळ 180 किलोमीटर दूर आहे. त्यामुळे हवाई प्रवास केल्यानंतर येथे येण्यासाठी आणि जाण्यासाठी सर्व प्रकारची वाहतूक उपलब्ध आहे.
हा लेख कसा वाटला ते कमेंट करून जरूर कळवा.
कोणत्याही टिप्पण्‍या नाहीत:
टिप्पणी पोस्ट करा