|| श्री.भैरव पर्वत अवंतिका शक्तीपीठ ||
उज्जैन मध्य प्रदेश
अवंती किंवा भैरव पर्वत शक्तीपीठ हे सतीच्या ५२ शक्तीपीठांपैकी एक आहे.अवंती शक्तीपीठ भारताच्या मध्य प्रदेशातील उज्जैन येथे आहे. या मंदिराला गडकालिका असेही म्हणतात.
उज्जैन हे हिंदूंच्या 7 अध्यात्मिक शहरांपैकी एक "सप्त पुरी" आहे आणि कुंभमेळा, एक जागतिक लोकप्रिय आध्यात्मिक उत्सव, दर 12 वर्षांनी येथे भरतो.
हे महाकालेश्वर ज्योतिर्लिंगाचे निवासस्थान देखील आहे, भगवान शिवाच्या बारा ज्योतिर्लिंगांपैकी एक असुन येथे भगवान कृष्ण बलराम आणि सुदामा यांच्यासोबत शिक्षणासाठी महर्षी सांदीपनी येथे आले होते.
इतिहास:-
भैरव पार्वतीची मुख्य कथा शक्तीपीठांच्या निर्मितीशी संबंधित आहे. प्रजापती दक्षाची कन्या सती हिचा विवाह भगवान शिवाशी तिच्या इच्छेविरुद्ध झाला होता. दक्षाने मोठ्या यज्ञाची व्यवस्था केली पण सती आणि शिवाला आमंत्रण दिले नाही. निमंत्रित नसलेली, सती यज्ञस्थळी पोहोचली, जिथे दक्षाने सती आणि शिवाकडे दुर्लक्ष केले.
सतीला हा अपमान सहन होत नव्हता. म्हणून, देवी सतीने तिचा पिता राजा दक्ष यांनी आयोजित केलेल्या हवनाच्या अग्नीत उडी घेऊन आपला प्राण सोडला. जेव्हा भगवान शिव आपले जळलेले शरीर घेऊन विश्वाभोवती फिरत होते, तेव्हा भगवान विष्णूने त्यांना शांत करण्यासाठी सुदर्शन चक्र वापरून शरीराचे 51 भाग केले. त्या ५१ अवयवांपैकी सतीचा 'वरचा ओठ' याच ठिकाणी पडला होता. येथे सतीला अवंती, अवंतिका आणि भगवान शिवाला लंबकर्ण म्हणतात.
मंदिर इतिहास:-
मंदिर कोणी बांधले आणि केव्हा बांधले याची कोणतीही नोंद नाही.बहुधा ख्रिस्तपूर्व चौथ्या शतकातील आहे, जेव्हा अवंती राज्याने उज्जैन अस्तित्वात आले.
अवंती शक्ती पीठ हे नाव अवंती राजांच्या नावावरून ठेवण्यात आले आहे ज्यांनी या प्रदेशाची स्थापना केली आणि राजघराण्यातील सदस्यांसाठी ते पवित्र स्थान होते. अवंती मंदिराचा उल्लेख महाभारतातही आढळतो.
उज्जयिनी शहरापासून थोड्या अंतरावर शिप्रा नदीच्या तीरावर भैरव पर्वतावर हे मंदिर आहे. उज्जैनला उज्जयिनी, अवंती, अवंतिकापुरी असेही म्हणतात आणि मध्य भारतातील माळवा प्रदेशातील, शिप्रा किंवा क्षिप्रा नदीच्या सुदूर पूर्वेकडील मध्य प्रदेश राज्याचा एक भाग असलेले एक ऐतिहासिक शहर आहे. हे उज्जैन जिल्ह्याचे आणि उज्जैन विभागाचे प्रशासकीय केंद्र आहे.
ऐतिहासिक काळात या शहराला उज्जयिनी म्हणत. महाभारताच्या महाकाव्यात नमूद केल्याप्रमाणे, उज्जयिनी ही अवंती राज्याची राजधानी होती आणि ख्रिस्तपूर्व चौथ्या शतकापासून हिंदू भूगोलशास्त्रज्ञांसाठी मुख्य मेरिडियन आहे.
पुढील गोष्टी पूर्ण करण्यासाठी या मंदिराला भेट देतात:
- लोक त्यांच्या मनोकामना पूर्ण करण्यासाठी,
- समृद्धी प्राप्त करण्यासाठी देवीची पूजा करतात
- संतती
- विलंबित विवाह प्रस्ताव
वास्तुकला:-
विशेष रंगीत खडकांचा वापर करून मंदिराचे बांधकाम करण्यात आले आहे. मंदिराची भिंत आणि छत भव्य खडकांमध्ये कोरलेली आहे आणि पर्यटकांना एक परिपूर्ण दृश्य देते. मंदिरात दररोज प्रार्थना आणि इतर अनेक विधी केले जातात.
देवीची मुर्ती:-
हे मंदिर "देवी दुर्गा" ला समर्पित आहे, एक आध्यात्मिक शक्ती, ज्याची लाखो हिंदू भक्त " अवंती किंवा अवंतिका" म्हणून पूजा करतात. येथे सती देवीचा 'वरचा ओठ' पडला होता असे मानले जाते. भगवान शिवाची 'लंबकर्ण' म्हणून पूजा केली जाते.
देवी अवंतीची मूर्ती नियमितपणे लाल रंगाची साडी परिधान केली जाते कारण भारतातील विवाहित महिलांनी लाल रंग धार्मिक मानला जातो.
दुर्गा शक्ती "अवंती" चे परमानंद रूप म्हणून भव्य शक्तीचे प्रसिद्ध सिद्धपीठ, ज्याची पूजा देशभरातील लाखो भक्त दरवर्षी प्राचीन भव्य मंदिरात करतात.
महत्वाचे उत्सव:
उज्जैन हे अनेक सण आणि कुंभमेळ्यांसाठी प्रसिद्ध आहे. श्री अवंती देवी मंदिर देखील उज्जैनमधील उत्सवाचा एक भाग आहे. विशेषत: शिवरात्री, नवरात्री आणि मंदिरात अप्रतिम पूजा आणि उत्साहाने साजरा केला जातो.
मंदिर वेळ:-
सकाळी 06.30 ते संध्याकाळी 07.00
कधी जाल:-
वर्षभरात कधीही भेट देऊ शकता
भेट देण्यासारखी काही प्रसिद्ध ठिकाणे :-
- महाकालेश्वर
- काळ भैरव
- हरिहर तीर्थ
- मल्लिकार्जुन तीर्थ
- गंगा घाट
- बोहो रोजा
- बेगमची कबर
- बडे गणेशजींचे मंदिर
- चिंतामण गणेश
- पीर मत्स्येंद्रनाथ
- भर्तृहरी लेणी
- कालियादेह पॅलेस
- दुर्गादासाची छत
- गोपाळ मंदिर
- नवग्रह मंदिर (त्रिवेणी)
- वेधशाळा
- विक्रम कीर्ती मंदिर
- विक्रम विद्यापीठ
- कालिदास अकादमी
- राम जनार्दन मंदिर
- रामघाटी
- पाया नसलेली मशीद
- मौलाना रुमीची कबर
- चंदनवाला बिल्डिंग
- हरसिद्धी मंदिर
- सिद्धवती
- सांदीपनी आश्रम
- मंगलनाथ
कसे जाल:-
विमान सेवा:-
उज्जैनचे सर्वात जवळचे विमानतळ इंदूर आहे आणि ते ५२ किलोमीटर अंतरावर आहे. भारतातील प्रमुख शहरांमधून इंदूरला जाणारी अनेक राष्ट्रीय उड्डाणे आहेत.
रेल्वे सेवा:-
जवळचे रेल्वे स्टेशन उज्जैन आहे.
रस्ता सेवा:
उज्जैन हे भारताच्या इतर भागाशी चांगले जोडलेले आहे. येथे पोहोचण्यासाठी लोकांना वाहतुकीचे सर्व मार्ग उपलब्ध आहेत.
हा लेख कसा वाटला ते कमेंट करून जरूर कळवा.
share करा,like करा.. comment करा.पुन्हा भेटू आणखी एका अश्याच वेगळ्या पर्यटन स्थळाची माहिती घेऊन...धन्यवाद!!!
अस्वीकरण (disclaime
आमच्या ब्लॉगमध्ये वापरल्या जाणाऱ्या काही परवानाधारक सशुल्क प्रतिमांचे श्रेय आम्ही घेत नाही, मग त्या गूगल इमेजेस, फोटोलिया आणि शटरस्टॉक यांच्याकडून घेतलेल्या असतील. जर आमच्या ब्लॉगवर कोणतीही कॉपीराइट प्रतिमा वापरली गेली असेल तर संबंधित व्यक्ती एकतर आम्हाला प्रतिमा काढून टाकण्यासाठी थेट मेल करू शकते किंवा प्रतिमाचे श्रेय कोणालाही देऊ शकता.
कोणत्याही टिप्पण्‍या नाहीत:
टिप्पणी पोस्ट करा