|| त्रिपुरमालिनी शक्तीपीठ ||
देवी तालाब मंदिर, जालंधर
त्रिपुरमालिनी शक्तीपीठ पंजाबमधील जालंधर येथे आहे. हे 51 शक्तीपीठांपैकी एक आहे . हे मंदिर एका पवित्र तलावाच्या मधोमध वसलेले असल्यामुळे याला देवी तालाब मंदिर असेही म्हणतात. आणि ते 200 वर्षांहून अधिक जुने असल्याचे मानले जाते. माता सतीची छाती त्रिपुरमालिनी येथे पडली होती. म्हणूनच याला ब्रेस्टबोन असेही म्हणतात.
त्याची स्थापना निवृत्त सत्र न्यायालयाचे न्यायाधीश श्री. मोहनलाल चोप्रा आणि त्यांचा मुलगा सुरिंदर मोहन चोप्रा यांनीही आपले संपूर्ण आयुष्य मंदिराच्या सेवेसाठी वाहून घेतले. मुख्य मंदिराव्यतिरिक्त, येथे देवी कालीला समर्पित एक मंदिर देखील आहे. मंदिराचे प्रमुख आकर्षण म्हणजे जुने टाके, जे हिंदू भक्तांसाठी पवित्र मानले जाते.
इतिहास:-
त्रिपुरमालिनीची मुख्य कथा शक्तीपीठांच्या बांधकामाशी संबंधित आहे. प्रजापती दक्षाची कन्या सती हिचा विवाह भगवान शिवाशी तिच्या इच्छेविरुद्ध झाला होता. दक्षाने मोठ्या यज्ञाची व्यवस्था केली पण सती आणि शिवाला आमंत्रण दिले नाही. निमंत्रित नसलेली, सती यज्ञस्थळी पोहोचली, जिथे दक्षाने सती आणि शिवाकडे दुर्लक्ष केले.
सतीला हा अपमान सहन होत नव्हता. म्हणून, देवी सतीने तिचा पिता राजा दक्ष यांनी आयोजित केलेल्या हवनाच्या अग्नीत उडी घेऊन आपला प्राण सोडला. जेव्हा भगवान शिव आपले जळलेले शरीर घेऊन विश्वाभोवती फिरत होते, तेव्हा भगवान विष्णूने त्यांना शांत करण्यासाठी सुदर्शन चक्र वापरून शरीराचे 51 भाग केले. त्या 51 अवयवांपैकी सतीचा 'डावा स्तन' या ठिकाणी पडला होता. येथे सतीला त्रिपुरमालिनी आणि भगवान शिवाला भीषण भैरव म्हणतात.
देवी तालाब मंदिर जालंधर इतिहास:-
माता सतीची छाती ज्या ठिकाणी पडली त्या ठिकाणी त्रिपुरमालिनी शक्तीपीठ बांधले आहे, म्हणून याला स्टँटपीठ असेही म्हणतात.
असे म्हटले जाते की या मूर्तीमध्ये माता वैष्णो देवी, देवी लक्ष्मी आणि देवी सरस्वती यांची शक्ती देखील आहे, ज्या सर्व भक्तांच्या सर्व इच्छा पूर्ण करतात. इतर शक्तीपीठांप्रमाणे येथेही नेहमी दिवा तेवत असतो.
त्रिपुरमालिनी शक्तीपीठाला रविवारी आणि मंगळवारी मोठ्या संख्येने भाविक भेट देतात. येथे देवी शक्तीच्या रूपात आहे.
या मंदिरात छातीची मूर्ती कापडाने झाकलेली असते. तर बाहेरून मूर्तीचा धातूचा चेहरा दिसतो.
शक्तीपीठाचे महत्त्व:-
काही लोकांचा असा विश्वास आहे की त्रिपुरमालिनी शक्तीपीठात जो कोणी चुकून मरण पावला तो मृत्यूनंतर स्वर्गात जातो. इथे मरणारे पक्षी किंवा प्राणीही जन्म-मृत्यूच्या फेऱ्यातून मुक्त होतात.
दुसर्‍या मान्यतेनुसार, देवीला भेटण्यासाठी सर्व देवता अंशतः येथे उपस्थित असतात. येथे शक्तीपीठात पूजा करणे विशेष शुभ मानले जाते.
अख्यायिका सांगितली जाते की,त्रिपुरमालिनी शक्तीपीठ मध्ये वसिष्ठ, व्यास, मनु, जमदग्नी, परशुराम इत्यादी विविध ऋषींनी त्रिपुरा मालिनी रूपात आदिशक्तीची उपासना केली.
वास्तुकला :-
तर जुन्या देवी तालाबचे नूतनीकरण करण्यात आले आहे. तलावाच्या मध्यभागी देवी तालाब मंदिर बांधले आहे. आणि देवी तालाबच्या काठावर देवी कालीचे जुने मंदिर आहे. तेथे जाण्यासाठी 12 मीटर लांबीचा रस्ता आहे. आणि मंदिराचा शिखर सोन्याने मढवलेला आहे.
मंदिर वेळ:-
सकाळी ७:०० ते संध्याकाळी ७:०० खुले राहते
उत्सवादरम्यान वेळ बदलू शकतो
भेट देण्यासाठी इतर काही प्रसिद्ध मंदिरे:-
- अमरनाथ गुहा मॉडेल
- त्रिपुलमालिनी देवी
- वैष्णोदेवी गुहा
- वैष्णो देवी मंदिर
- श्री राम मंदिर
- त्रिपुरमालिनी यांचा पुतळा
महत्वाचे सण आणि उत्सव:-
- नवरात्री
- शिवरात्री
- एप्रिलच्या पहिल्या शुक्रवारी मोठी जत्रा भरते.
- डिसेंबर महिन्यात हरबल्लभ संगीत संमेलन नावाचा एक लोकप्रिय विधी आयोजित केला जातो.
- देवी तालाब मंदिर उत्सव
मंदिराजवळील भेट देण्यासाठी इतर ठिकाणे:-
- हनुमानजी मंदिर
- जगतजीत पॅलेस
- दख्खनी सराई
- अक्षरधाम मंदिर.
- रंगला पंजाब हवेली (अंदाजे १५ किमी)
- वंडरलँड थीम पार्क (अंदाजे १२ किमी)
- सेंट मेरी कॅथेड्रल चर्च (सुमारे 11 किमी)
- जंग-ए-आझादी स्मारक (जंग-ए-आझादी स्मारक बद्दल)
कधी जाल :
सप्टेंबर ते डिसेंबर
कसे जाल:-
विमान सेवा:-
सर्वात जवळचा अमृतसर विमानतळ देवी तालाब मंदिरापासून २६ किमी अंतरावर आहे.
रेल्वे सेवा:-
सर्वात जवळचे जालंधर रेल्वे स्टेशन देवी तालाब मंदिरापासून 4 किमी अंतरावर आहे.
रस्ता सेवा:-
त्रिपुरमालिनी शक्तीपीठ मंदिर जालंधरला जाण्यासाठी अनेक खाजगी आणि सार्वजनिक वाहतूक उपलब्ध आहे.
हा लेख कसा वाटला ते कमेंट करून जरूर कळवा.
share करा,like करा.. comment करा.पुन्हा भेटू आणखी एका अश्याच वेगळ्या पर्यटन स्थळाची माहिती घेऊन...धन्यवाद!!!!
अस्वीकरण (disclaime
आमच्या ब्लॉगमध्ये वापरल्या जाणाऱ्या काही परवानाधारक सशुल्क प्रतिमांचे श्रेय आम्ही घेत नाही, मग त्या गूगल इमेजेस, फोटोलिया आणि शटरस्टॉक यांच्याकडून घेतलेल्या असतील. जर आमच्या ब्लॉगवर कोणतीही कॉपीराइट प्रतिमा वापरली गेली असेल तर संबंधित व्यक्ती एकतर आम्हाला प्रतिमा काढून टाकण्यासाठी थेट मेल करू शकते किंवा प्रतिमाचे श्रेय कोणालाही देऊ शकता.
कोणत्याही टिप्पण्‍या नाहीत:
टिप्पणी पोस्ट करा