श्री शीतला माता मंदिर,
हरियाणा
श्री शीतला माता मंदिर (मसानी मंदिर) हे ' शक्तीपीठ ' म्हणून ओळखले जाणारे एक प्रसिद्ध मंदिर आहे जे एका आकर्षक तलावाजवळ गुडगावच्या निवासी भागात दीड किलोमीटर अंतरावर आहे. मंदिराची प्रमुख देवता श्री माता शीतला देवी आहे ज्याला भगत ललिता मां म्हणूनही ओळखले जाते आणि मसाणी मां ही दुर्गा देवीची अवतार आहे. शीतला हा शब्द कांजण्यांच्या आजाराचे वर्णन करतो आणि असे मानले जाते की या आजाराने पीडित व्यक्ती शीतला देवीच्या इच्छेने निश्चितपणे बरी होऊ शकते.
इतिहास :-
शीतला माता मंदिर कृपी/किरपाई यांना समर्पित आहे, ज्याला गुरू द्रोणाचार्य यांच्या पत्नी ललिता म्हणूनही ओळखले जाते.
किरपाई, ज्यांना ललिता म्हणूनही ओळखले जाते, आणि माता शीतला दिल्लीच्या जवळच्या केंद्रशासित प्रदेशात असलेल्या केशोपूर शहरात राहत होत्या. आणि त्यांचे पती द्रोणाचार्य त्यांच्या गुरुग्राम आश्रमातून रोज केशोपूरला येत असत.
आजारी मुलांची काळजी घेण्यासाठी तिने स्वतःला झोकून दिले, विशेषत: ज्यांना चेचक आहे, आणि लोक तिला प्रेमाने आणि आदराने माता (आई) म्हणत. तिच्या मृत्यूनंतर, गावकऱ्यांनी तिच्या सन्मानार्थ एक मंदिर बांधले आणि तिला नेहमीच माता शीतला किंवा माता मसानी, म्हणजेच 'चेचकाची देवी' म्हणून ओळखले जाते.
गुरुग्राम भीम कुंड हे गुरुग्राम शहराच्या दक्षिणेस द्रोणाचार्यांच्या मंदिराजवळ आहे. आणि शीतला माता मंदिर गुरुग्राम शहराच्या उत्तरेस आहे.
आख्यायिका :-
जेव्हा सिंघाने देवी मसानीला आणले आणि आपल्या मनाच्या इच्छेनुसार तिला गुडगाव शहरात ठेवले, तेव्हा केशोपूरच्या नागरिकांनी गुडगावच्या लोकांच्या दाव्यावर विवाद केला. हा वाद मुघलांच्या अधिपत्याखाली असलेल्या झार्साच्या राज्यपाल बेगम समरूच्या संपूर्ण काळात थांबला होता. कांजिण्या झालेल्या तिच्या मुलावर गुडगावमध्ये मसानी देवीसमोर अभिषेक करून उपचार करण्यात आले. मग शेवटी असे घडले की देवी गुडगाव शहरात राहू लागली.
सध्याचे मंदिर 18 व्या शतकात भरतपूरचा हिंदू जाट राजा जवाहर सिंग याने मोगलांवरील यशाच्या स्मरणार्थ बांधले होते, ज्यासाठी त्यांनी शीतला मातेचा आशीर्वाद मागितला होता.
मंदिर वास्तूकला:-
हे तुलनेने अरुंद रस्त्यावर वसलेले आहे, मंदिर मोठ्या जागेवर पसरलेले आहे. प्राथमिक रस्त्यावर असलेल्या या मंदिरात वाहन पार्किंगसाठी जागा नाही. मंदिराच्या संकुलाकडे जाणाऱ्या प्रवेशद्वाराच्या बाहेर, धार्मिक प्रसादासाठी वस्तूंची विक्री करणारी 2 दुकाने आहेत.
सणासुदीच्या वेळी मंदिरातील गर्दीचे व्यवस्थापन करण्यासाठी प्रवेशाचा मार्ग रुंद आहे. गोलाकार रचना केलेले वास्तू मध्यभागी उभी आहे आणि एका टोकाला व्यवस्थित देखभाल केलेल्या यार्ड्सने रेषा केलेली आहे आणि दुसर्‍या टोकाला इतर दैवी प्राण्यांचे निवासस्थान असलेल्या लहान संरचनेचे दर्शन होते. रोपे देखील काँक्रीटने वेढलेल्या उंच प्लॅटफॉर्मवर ठेवली आहेत जी यात्रेकरूंसाठी विश्रांतीची जागा म्हणून काम करतात.
हे मंदिर एका मोठ्या सभामंडपासारखे बांधले आहे जे आत मोठ्या कॉरिडॉरकडे जाते आणि एक लहान जागा यात्रेकरूंसाठी मुख्य मूर्ती आणि बसण्याची जागा प्रदान करते. रेलिंगने वेढलेल्या अरुंद वाटेत शीतला मातेचे स्थान आहे. देवी एका कोनाड्याने वेढलेली असल्याने यात्रेकरू तिकडे जाऊ शकत नाहीत,परंतु खिडकीतून मूर्तीला प्रार्थना करू शकतात.
देवीची मूर्ती हे सोन्याची आहे आणि मौल्यवान रत्ने, भव्य कपड्यांसह सुशोभित केलेले आहे आणि चांदीच्या गोल रचनेत गुंफलेल्या मूर्तीला सोन्याची एक मोठी नाक रिंग शोभते.
दर्शन वेळ:-
सकाळी 5:00 ते रात्री 9:00 पर्यंत
मंदीरात साजरे केले जाणारे उत्सव:-
मंदिरात वर्षभर मोठ्या संख्येने भाविकांची गर्दी असते, विशेषतः चैत्र महिन्यातील सोमवारी. भक्त या मंदिरात आपल्या मुलांच्या मुंडणासाठी येतात आणि देवीच्या वेदीवर केस अर्पण करतात. चेचक ग्रस्त लोक संपूर्ण रात्र मंदिरात घालवून, देवीच्या स्मरणार्थ स्तोत्र आणि सुरांचा उच्चार करून 'जल दीमा' नावाचा दिनक्रम पाळतात. सुखी वैवाहिक जीवनासाठी देवीचे आशीर्वाद घेण्यासाठी जोडपी देखील येतात. येथे साजरी होणारी वार्षिक मसाणी जत्रा हे एक प्रमुख आकर्षण आहे ज्यात दूरदूरवरून असंख्य भाविक हजेरी लावतात.
भेट देण्यासाठी सर्वोत्तम वेळ : सर्व वेळ
कसे जाल:-
हवाई मार्गे :
सर्वात जवळचे विमानतळ इंदिरा गांधी आंतरराष्ट्रीय विमानतळ आहे आणि ते नियमित उड्डाणांनी चांगले जोडलेले आहे.
रेल्वेने :
मंदिराच्या जवळचे रेल्वे स्टेशन इफको चौक आहे.
रस्त्याने :
या मंदिरात जाण्यासाठी पर्यटक शहरातील विविध ठिकाणांहून स्थानिक बस घेऊ शकतात किंवा ऑटो-रिक्षा आणि टॅक्सी भाड्याने घेऊ शकतात.
हा लेख कसा वाटला ते कमेंट करून जरूर कळवा.
share करा,like करा.. comment करा.पुन्हा भेटू आणखी एका अश्याच वेगळ्या पर्यटन स्थळाची माहिती घेऊन...धन्यवाद!!!!!.
अस्वीकरण (Disclaimer ):
आमच्या ब्लॉगमध्ये वापरल्या जाणाऱ्या काही परवानाधारक सशुल्क प्रतिमांचे श्रेय आम्ही घेत नाही, मग त्या गूगल इमेजेस, फोटोलिया आणि शटरस्टॉक यांच्याकडून घेतलेल्या असतील. जर आमच्या ब्लॉगवर कोणतीही कॉपीराइट प्रतिमा वापरली गेली असेल तर संबंधित व्यक्ती एकतर आम्हाला प्रतिमा काढून टाकण्यासाठी थेट मेल करू शकते किंवा प्रतिमाचे श्रेय कोणालाही देऊ शकते
