||श्री मिथिला शक्तीपीठ ||
बिहार
मिथिला हे प्राचीन भारतातील एक राज्य होते. मिथिला सध्या एक सांस्कृतिक प्रदेश आहे ज्यामध्ये बिहारमधील तिरहुत, दरभंगा, मुंगेर, कोसी, पूर्णिया यांचा समावेश आहे. बिहारच्या मिथिलामधील अनेक देवी देवतांची मंदिरे शक्तीपीठे मानली जातात. ही पवित्र शक्तीपीठे संपूर्ण भारतभर स्थापित आहेत आणि त्यांना तीर्थक्षेत्रे म्हटले जाते. मिथिला शक्तीपीठ हे हिंदूंच्या ५१ शक्तीपीठांपैकी आणि धार्मिक स्थळांपैकी एक आहे.
मिथिला शक्तीपीठात माता सतीचा डावा खांदा पडला होता. मिथिला शक्तीपीठाच्या जागेबद्दल अजूनही मतांतरे आहेत.मिथिला शक्तीपीठ हे तीन मुख्य ठिकाणच्या मंदिरांचे शक्तीपीठ मानले जाते.
भारत आणि नेपाळच्या सीमेवर दरभंगा येथे मिथिला शक्तीपीठ आहे. हे ठिकाण इतर ठिकाणांपेक्षा जास्त लोकप्रिय आहे. या मंदिरात उमा आणि महोदर देवीची मूर्ती स्थापित आहे. या शक्तीपीठात उमा आणि महादेवीच्या रूपात पूजा केली जाते.
मिथिलामध्ये सती मातेचा डावा खांदा पडला होता, त्यामुळे येथे मातेच्या डाव्या खांद्याची पूजा केली जाते.
इतिहास आणि महत्त्व:-
मिथिलाची मुख्य कथा शक्तीपीठांच्या निर्मितीशी संबंधित आहे. प्रजापती दक्षाची कन्या सती हिचा विवाह भगवान शंकराशी तिच्या इच्छेविरुद्ध झाला होता. दक्षाने मोठ्या यज्ञाची व्यवस्था केली पण सती आणि शिवाला आमंत्रण दिले नाही. निमंत्रित नसलेली, सती यज्ञस्थळी पोहोचली, जिथे दक्षाने सती आणि शिवाकडे दुर्लक्ष केले.
सतीला हा अपमान सहन होत झाला नाही.देवी सतीने तिचा पिता राजा दक्ष यांनी आयोजित केलेल्या हवनाच्या अग्नीत उडी घेऊन आपला प्राण सोडला. जेव्हा भगवान शिव आपले जळलेले शरीर घेऊन विश्वाभोवती फिरत होते, तेव्हा भगवान विष्णूने त्यांना शांत करण्यासाठी सुदर्शन चक्र वापरून शरीराचे 51 भाग केले. त्या ५१ अंगांपैकी सतीचा ‘डावा खांदा’ या ठिकाणी पडला होता. येथे सतीला 'उमा' किंवा 'महादेवी' आणि भगवान शिवाला 'महोदर' म्हणतात.
हे शक्तीपीठ वैशिष्ट्यपूर्ण आहे कारण प्रत्यक्षात ती तीन मंदिरे आहेत जी शक्तीपीठे, वंदुर्गा मंदिर उच्चचैथ, जय मंगल मंदिर सलोना, आणि श्री उग्रतारा स्थान, महिषी.
तीन मंदिरे एकच शक्तीपीठ मानली जातात
वनदुर्गा मंदिर, उच्छैथ
वाण दुर्गा मंदिर, ज्याला उच्छैथ भगवती असेही म्हणतात, हे बेनिपट्टी (मधुबनी जिल्हा) जवळील उच्छैथ गावात आहे. ही सिंहावर बसलेली माँ भगवतीची मूर्ती आहे. देवीच्या खांद्याचा फक्त भाग दिसतो. आणि मूर्ती काळ्या पाषाणाच्या व्यासपीठावर विराजमान आहे. दुर्गामातेचे ९वे रूप असलेल्या ‘सिद्धिदात्री’ या रूपात भक्त देवीची पूजा करतात. हे मंदिर महान कवी आणि लेखक काली दास यांच्याशी संबंधित आहे, ज्यांना या मंदिरात विद्वान बनण्याचा बहुमान मिळाला होता.
जय मंगला मंदिर, सलोना
हे तीन मंदिरांपैकी दुसरे मंदिर आहे आणि बेगुसरायपासून 22 किमी अंतरावर आहे. जय मंगला मंदिर प्रथम पाल घराण्याने बांधले होते. हा मुळात प्राचीन किल्ल्याचा भाग होता. मंदिराशेजारी गोड पाण्याचा मोठा तलाव आहे, येथे मंगलाची मूर्ती विराजमान आहे. ती दुर्गा मातेचे एक रूप आहे आणि ती गंगा माता जयमंगला म्हणूनही ओळखली जाते. आणि अंगराज कर्ण जो अंग प्रदेशाचा राजा होता तो या मंदिरात प्रार्थना करत असे.
श्री उग्रतारा स्थान, महिषी
यातील तिसरे मंदिर महिशी, बिहार येथील श्री उग्रतारा स्थान आहे. मंदिर उंचावर आहे आणि पायऱ्यांच्या छोट्या उड्डाणाने पोहोचता येते. हे देखील एक अतिशय प्राचीन मंदिर आहे. गर्भगृहात, चांदीच्या मुकुटाने सजलेली भगवती तारा नावाची देवीची मूर्ती पाहायला मिळते. या मंदिरात भगवती तारा देवीच्या दोन्ही बाजूला एकजाता आणि नील सरस्वती या दोन मूर्तींची पूजा केली जाते. हे मंदिर तांत्रिक शक्तीचेही केंद्र आहे.
मंदिराच्या वेळ:-
सकाळी 06:00 ते रात्री 08:00 पर्यंत
भेट देण्यासाठी सर्वोत्तम वेळ : सर्व वेळ
मंदिरातील प्रमुख उत्सव:-
- राम नवमी
- जानकी नवमी
- कृष्ण जन्माष्टमी
- सरस्वती पूजा
- नवरात्री
- दुर्गा पूजा
- काळी पूजा
- दिवाळी
- कार्तिक पौर्णिमा
- अक्षय्य नवमी
- शिवरात्री
- होळी
- नाग पंचमी
- रक्षाबंधन
- मधु श्रावणी.
कसे जाल:-
विमान सेवा:
सर्वात जवळचे विमानतळ पाटणा (बिहारची राजधानी) आहे आणि या विमानतळावर राष्ट्रीय आणि आंतरराष्ट्रीय दोन्ही उड्डाणे आहेत.
रेल्वे सेवा :
जवळचे रेल्वे स्थानक असलेल्या जनकपूरला रेल्वे सुविधा चांगली आहे.
रस्ता सेवा :
हे मंदिर दरभंगा बसने जोडलेले आहे. बस सेवा, टॅक्सी सेवा, रिक्षा सेवा,स्थानिक बस सेवा उपलब्ध आहेत.
हा लेख कसा वाटला ते कमेंट करून जरूर कळवा.
share करा,like करा.. comment करा.पुन्हा भेटू आणखी एका अश्याच वेगळ्या पर्यटन स्थळाची माहिती घेऊन...धन्यवाद!!!!!.
अस्वीकरण (Disclaimer ):
आमच्या ब्लॉगमध्ये वापरल्या जाणाऱ्या काही परवानाधारक सशुल्क प्रतिमांचे श्रेय आम्ही घेत नाही, मग त्या गूगल इमेजेस, फोटोलिया आणि शटरस्टॉक यांच्याकडून घेतलेल्या असतील. जर आमच्या ब्लॉगवर कोणतीही कॉपीराइट प्रतिमा वापरली गेली असेल तर संबंधित व्यक्ती एकतर आम्हाला प्रतिमा काढून टाकण्यासाठी थेट मेल करू शकते किंवा प्रतिमाचे श्रेय कोणालाही देऊ शकते
कोणत्याही टिप्पण्‍या नाहीत:
टिप्पणी पोस्ट करा