|| श्री किरीट शक्तीपीठ ||
मुर्शिदाबाद.
किरीट शक्तीपीठ हे ५१ शक्तीपीठांपैकी एक आहे . हिंदू धर्मातील पुराणानुसार , जिथे जिथे सतीच्या शरीराचे तुकडे, कपडे किंवा दागिने पडले, तिथे तिथे शक्तीपीठे अस्तित्वात आली. याला अतिशय पवित्र तीर्थक्षेत्रे म्हणतात . ही तीर्थक्षेत्रे भारतीय उपखंडात पसरलेली आहेत. देवीपुराणात ५१ शक्तीपीठांचे वर्णन आहे .
किरीटेश्वरी मंदिर हे मुर्शिदाबाद जिल्ह्यातील नबाग्राम अंतर्गत लालबाग कोर्ट रोड जवळील किरीटकोना गावातील सर्वात जुने आणि प्रसिद्ध धार्मिक ठिकाण आहे, आणि मुकुटेश्वरी मंदिर म्हणूनही ओळखले जाते. हे 52 शक्तीपीठांपैकी एक आहे . मान्यतेनुसार येथे सतीदेवीचा "मुकुट" किंवा किरीट पडला होता. किरीट शक्तीपीठ हे मुक्तेश्वरी मंदिर म्हणूनही ओळखले जाते. येथे देवीची विमला म्हणून तर शिवाची संगबर्त किंवा सांबरता म्हणून पूजा केली जाते.
देवी किरीत्स्वरी मंदिरातील शक्तीपीठ उपपिता मानले जाते, कारण येथे कोणतेही अंग किंवा शरीराचा भाग पडला नव्हता, परंतु तिच्या अलंकाराचा काही भाग येथे पडला होता. हे बंगालमधील मूठभर मंदिरांपैकी एक आहे जेथे कोणत्याही देवतेची पूजा केली जात नाही परंतु एक शुभ काळ्या दगडाची आहे.
इतिहास आणि महत्त्व:-
देवी सतीच्या मृत्यूच्या शोकात, शिवाने रुद्र तांडव केले आणि विष्णूने सुदर्शन चक्राने सतीच्या शरीराचे अनेक तुकडे केले. ज्यामध्ये देवी सतीच्या शरीराचे 51 भाग झाले जे पृथ्वीवर पडले आणि पवित्र शक्तिपीठ बनले. किरीटकोना गावात किरीट शक्तीपीठावर मुकुट ठेवून सतीने आशीर्वाद दिला.
किरीत्स्वरीचे जुने नाव किरीटकण होते. किरीट म्हणजे मुकुट वबिश्य पुराणात किरीटकण आणि किरीत्स्वरी यांचा उल्लेख आहे. आणि शंकराचार्य आणि गुप्त युगात किरीटेश्वरी अस्तित्वात होती असेही ऐकले आहे.
मंदिराचे बांधकाम 1000 वर्षांहून अधिक जुने आहे आणि हे स्थान महामायेचे निद्रास्थान असल्याचे मानले जात होते. स्थानिक लोक या मंदिराला "महिषा मर्दिनी" म्हणतात आणि ते किरीत्स्वरीतील स्थापत्यकलेचा सर्वात जुना ट्रेस आहे. माँ किरीत्स्वरी मंदिर १९व्या शतकात राजा दर्पणनारायण राय यांनी बांधले होते. आणि लालगोला येथील स्वर्गीय राजे योगेंद्र नारायण रॉय यांनी दर्पणनारायण राय यांनी बांधलेल्या मंदिराचा जीर्णोद्धार व देखभाल केली.
1405 मध्ये जुने मंदिर नष्ट झाल्याचे ऐकले आहे. आणि असे म्हटले जाते की माँ किरीत्स्वरी ही मुर्शिदाबादच्या शासक घराची प्रमुख देवता होती. राजधानी मुर्शिदाबादचे सत्ताधारी घराणे वैभवाच्या शिखरावर असताना किरीटेश्वरी देवीची दररोज शेकडो भक्तांकडून पूजा केली जात असे.
मंदिर वेळ:-
सकाळी 6.00 ते रात्री 10.00 वा
मंदिराची वास्तुकला:-
या मंदिरात कोणतीही प्रतिमा किंवा देवता नाही, देवतेऐवजी केवळ लाल रंगाचा दगड आहे ज्याची भाविक पूजा करतात. येथे देवी माँ किरीटेश्वरीला मुकुटेश्वरी असेही म्हणतात. लाल रंगाचा दगड बुरख्याने झाकलेला असतो आणि प्रत्येक दुर्गापूजा अष्टमीला स्वतः बदलून पवित्र स्नान केले जाते. सध्या मंदिरासमोरील राणी भबानीच्या गुप्त मठात शिरोभूषण जतन करून ठेवलेला आहे. येथे माँ किरीटेश्वरीचे मुख कोरलेले आहे.
प्रमूख उत्सव :-
विजयादशमी, दुर्गा पूजा, नवरात्री, अमावस्या आणि काली पूजा असे पाच मुख्य सण साजरे केले जातात.
प्रत्येक अमावस्येला एक विशेष विधी केला जातो. आणि संपूर्ण रात्र यज्ञासह किरीटेश्वरी देवीला फळे आणि अन्नधान्य अर्पण केले जाते.
पौष महिन्यात (डिसेंबर-जानेवारी) दर मंगळवार आणि शनिवारी दर्पणनारायणाच्या वेळी भागीरथी नदीच्या काठावर किरीत्स्वरी मेळा भरतो.
कसे जाल:-
पश्चिम बंगालमध्ये हावडा स्टेशनच्या 2.5 किमी पुढे लालबाग कोट स्टेशन आहे, जे हावडा-वराहर मार्गावर आहे, बडनगरपासून 5 किमी. हुगळीच्या ( गंगे ) काठावर वसलेले आहे.
रेल्वे सेवा: दहापरा रेल्वे स्टेशन (अंतर 3.2 किमी) आहे.
विमान सेवा: नेताजी सुभाष चंद्र बोस आंतरराष्ट्रीय विमानतळ, कोलकाता (अंतर 269 किमी).
जवळचे बस स्टँड: दहापरा (अंतर 5 किमी).
लेख कसा वाटला ते कमेंट करून जरूर कळवा.
share करा,like करा.. comment करा.पुन्हा भेटू आणखी एका अश्याच वेगळ्या पर्यटन स्थळाची माहिती घेऊन...धन्यवाद!!!!!..
अस्वीकरण (Disclaimer ):
आमच्या ब्लॉगमध्ये वापरल्या जाणाऱ्या काही परवानाधारक सशुल्क प्रतिमांचे श्रेय आम्ही घेत नाही, मग त्या गूगल इमेजेस, फोटोलिया आणि शटरस्टॉक यांच्याकडून घेतलेल्या असतील. जर आमच्या ब्लॉगवर कोणतीही कॉपीराइट प्रतिमा वापरली गेली असेल तर संबंधित व्यक्ती एकतर आम्हाला प्रतिमा काढून टाकण्यासाठी थेट मेल करू शकते किंवा प्रतिमाचे श्रेय कोणालाही देऊ शकते.
कोणत्याही टिप्पण्‍या नाहीत:
टिप्पणी पोस्ट करा