स्वर्णीम ट्रॅव्हल गर्ल मध्ये आपल स्वागत..
आज आपण या लेखामध्ये किल्ले रायगड दर्शन याबद्दल माहिती घेणार आहोत.
हा भव्य किल्ला चंद्रराव मोरे यांनी 1030 मध्ये बांधला होता. त्यावेळी हा किल्ला “रयरी किल्ला” म्हणून ओळखला जात होता परंतु 1656 मध्ये छत्रपती शिवाजी महाराजांनी प्राचीन मौर्य राजवंशातील चंद्रराव मोरेंचा हा किल्ला ताब्यात घेतला.
रायगड किल्ला शिवाजी महाराजांनी नूतनीकरण करून रीयरीचा किल्ला विस्तृत केला व नंतर त्याचे नाव “रायगड” ठेवले, म्हणजेच हा मराठा साम्राज्याची राजधानी म्हणूनही मानला जात असे.
रायगड किल्ल्याची प्रमुख आकर्षणे:-
भव्य किल्ल्यात गंगा सागर तलाव आहे. येथे एक प्रसिद्ध भिंत आहे, जी हिरकनी बुरुज आहे, जी खडकावर बांधलेली आहे.
रायगड किल्ल्याच्या आत नागराखा दरवाजा, मीना दरवाजा,पालखी दरवाजा, टकमक टोक अशी अनेक आकर्षणे आहेत. पालखी दरवाजाच्या उजवीकडे किल्ल्याची दालचिनी मानल्या जाणार्‍या तीन खोल, गडद खोल्यांची एक रांग आहे.
मुख्य बाजारपेठेच्या अवशेषांसमोर छत्रपती शिवाजी महाराजांचा पुतळा उभारण्यात आला, ज्यामुळे जगदीश्वर मंदिर, त्यांचे स्वत: चे थडगे आणि त्यांचे विश्वासू कुत्रा वाघ्याची समाधी, शिवाजी महाराजांच्या आई जिजाबाई शहाजी भोसले यांचे समाधी, आधार गावमध्ये स्थित आहे. किल्ल्याच्या इतर प्रसिद्ध आकर्षणांमध्ये ख्चलाधार बुरुज, नाणे दरवाजा आणि हट्टी तलाव यांचा समावेश आहे.
किल्ला वेळ:-
रायगड किल्ला आठवड्यातून सात दिवस सकाळी 8 ते सायंकाळी 6 या वेळेत पर्यटकांसाठी खुला असतो.
रायगड किल्ला प्रवेश शुल्क:-
रायगड किल्ल्यामध्ये भारतीय नागरिकांकडून प्रत्येकी १० रुपये आणि परदेशी नागरिकांना प्रत्येकी १०० रुपये आकारले जातात.
रायगड किल्ल्याभोवती भेट देण्यासारखी प्रमुख पर्यटन स्थळे:-
रायगड किल्ल्याभोवती बरीच पर्यटन स्थळे आहेत, ज्यांची भेट स्वत:चा वेगळा अनुभव आहे
रायगड किल्ल्यातील प्रमुख आकर्षणांविषयी माहिती पुढीप्रमाणे:-
१) टकमक टोक
टकमक टोक पॉईंटला पनिशमेंट पॉइंट म्हणून ओळखले जाते जे 1200 फूट उंच टेकडीवर सह्याद्रीच्या टेकड्यांचे आकर्षक दृश्य देते. रायगडचे एक लोकप्रिय दृश्य टकमक टोक पॉइंटमुळे दिसते. या दरीमध्ये देशद्रोहाची शिक्षा झाली तीच जागा. पर्यटनाच्या बाबतीतही ही ठिकाणे सुंदर आणि धोकादायक आहेत
२)जिजा माता पॅलेस
रायगड किल्ल्यातील जिजामाता पॅलेस शिवाजी महाराजांची आई जिजाबाई यांना समर्पित आहे. जीजाबाई उच्च मूल्ये आणि विचारांची स्त्री म्हणून ओळखली जात होती. या राजवाड्यातील प्रमुख आकर्षणांमध्ये जिजाबाईची समाधी आहे. या वाड्याने मूळ वास्तू व वैभव गमावले आहे कारण ब्रिटीशांच्या कारकिर्दीत त्याचे प्रचंड नुकसान झाले.
३)गंगा सागर तलाव
गंगासागर तलाव एक कृत्रिम तलाव आहे जो रायगड किल्ल्याच्या मुख्य पर्यटनस्थळात समाविष्ट आहे. गंगा सागर तलाव छत्रपती शिवाजी महाराजांच्या कारकीर्दीत बांधला गेला. गंगा नदीच्या पाण्यापासून शिवाजी राज्याभिषेकादरम्यान हा तलाव बांधला गेला असावा असा विश्वास आहे. गंगा सागर तलाव रायगड किल्ल्याच्या समोरील बाजूला आहे आणि त्याभोवती बर्फाच्छादित खडक आहे. या तलावाजवळ महाराणीचा चेंबर देखील आहे. हा तलाव पर्यटकांना आकर्षित करतो.
४)जगदीश्वर मंदिर रायगड
रायगड किल्ल्याचे निसर्गरम्य जगदीश्वर मंदिर शिवाजी महाराजांनी बांधलेले हिंदू मंदिर आहे. जे महाडपासून उत्तरेस 25 कि.मी. अंतरावर आहे. जगदीश्वर मंदिरात शिवाजीची भक्ती आणि श्रद्धा दर्शविली गेली आहे. शिवाजी महाराज दररोज या मंदिरात जात असत. हिंदू मंदिर असूनही, जगदीश्वर मंदिराच्या वरचे घुमट हे मोगल स्थापत्यकलेचे प्रतिबिंब आहे. या मंदिराचे मुख्य दैवत म्हणजे भगवान जगदीश्वर. रायगड किल्ल्यावर येणारे पर्यटकही मंदिरात भगवानांचे दर्शन घेण्यासाठी येतात.
५)रायगड संग्रहालय.
रायगड किल्ल्याच्या पर्यटनामध्ये गुंतलेला रायगड संग्रहालय रायगड किल्ल्याच्या खालच्या स्टेशनवर आहे. रायगड किल्ला श्री निनादजी बेडेकर आणि श्री बाबासाहेब पुरंदरे तसेच मराठा इतिहासकारांनी बांधला होता. या संग्रहालयात शिवाजी महाराजांच्या साम्राज्याची वेगवेगळी छायाचित्रे पाहिली जाऊ शकतात. ज्यामध्ये मराठा साम्राज्याच्या कलाकृतींबद्दल सांगण्यात आले आहे. या संग्रहालयाच्या भेटीदरम्यान एक चित्रपटही दाखविला जातो.
६)महाड शहर
रायगड किल्ल्याजवळ महाड एक लहान शहर आणि निसर्गरम्य ठिकाण आहे. महाड शहर सावित्री नदीच्या काठावर वसलेले आहे आणि पाण्याची व्यवस्थेसाठी म्हणून ओळखले जाते. डॉ बाबासाहेब भीमराव आंबेडकर यांच्या सन्मानार्थ स्मारकही महाड शहरात बांधले गेले आहे, ज्यात प्राचीन स्मारके आणि लेणी इत्यादींचा समावेश आहे. या ठिकाणी सर्वात लोकप्रिय पर्यटन स्थळ म्हणजे श्री वरद विनायक मंदिर. हे मंदिर राज्यातील ‘अष्ट विनायक’ मंदिरांपैकी एक मानले जाते. पर्यटनस्थळ म्हणून या महाडला पर्यटकांना आवडलेल्या बर्‍याच गोष्टी आहेत.
७)रायगडमधील राजभवन
रायगडमधील निसर्गरम्य ठिकाण असलेले राजभवन, मराठा साम्राज्याच्या शिवाजी महाराजांनी शौर्याने व सन्मानाने आपले राज्य कार्य केले. या वास्तूची रचना मराठा काळातील कलाकृती प्रतिबिंबित करते. बांधकामाच्या वेळी, इमारती लाकडी स्तंभांसह दुहेरी पोडियमवर स्थापित केली गेली होती. राजभवनात पुरातन काळाच्या शाही स्नानाचे ठिकाणही तुम्हाला पाहायला मिळते.
८)राणीचा वाडा रायगड
रायगड किल्ल्याचे आणखी एक महत्त्वाचे ठिकाण म्हणजे राणीचा वाडा, जो राणी वासा म्हणूनही प्रसिद्ध आहे. गंगासागर आणि कुशवात्रा तालोस दरम्यान स्थित. क्वीन पॅलेसमध्ये सहा कक्ष आहेत ज्यात खासगी कमोड आणि आंघोळीची सुविधा आहे. या खोल्या शिवाजी महाराजांच्या शाही रानी वापरत असत. संपूर्ण राजवाडा लाकूड वापरून बांधला गेला.
९)मधे घाट धबधबा रायगड
महाराष्ट्रातील रायगड जिल्ह्यात मधे घाट धबधबा पर्यटनस्थळांपैकी एक आहे आणि मधे घाट ते पुण्याचे अंतर सुमारे 62 किलोमीटर आहे. मधे घाट धबधबा एक नैसर्गिकरित्या सुंदर धबधबा आहे, जो हिरव्यागार वनस्पती, शक्तिशाली डोंगर आणि सुंदर नद्यांचा संगम आहे. पर्यटक या सुंदर धबधब्याला भेट देऊन त्यांचा आनंद लुटतात.
१०) दिवेआगर बीच
दिवेआगर बीच हे महाराष्ट्र राज्याचे एक सुंदर आकर्षण आहे. समुद्रकिनार्‍याच्या नैसर्गिक सौंदर्यामध्ये हे रायगड जिल्ह्यात आहे. हा बीच सुंदर पांढरा, आकर्षक पाणी आणि पाण्याच्या उपक्रमांनी पर्यटकांमध्ये लोकप्रिय आहे. समुद्रकिनारा पर्यटनासाठी नेत्रदीपक दृश्ये देखील प्रदान करते.
रायगड किल्ल्याला भेट देण्यासाठी उत्तम वेळ:-
रायगड किल्ल्याला भेट देण्याचा सर्वोत्तम हंगाम हा मान्सून आणि हिवाळा मानला जातो. पावसाळ्यात पर्यटक ट्रेकिंगसारख्या नेत्रदीपक कार्यांचा भाग बनू शकतात.
रायगड किल्ल्याजवळ खाण्यासाठी स्थानिक खाद्यपदार्थ:-
स्थानिक रेस्टॉरंट्स व्यतिरिक्त शहरातील रस्त्यावर पोहा, पाव भाजी, भेळ पुरी, वडा पाव, मिसाळ पाव, पिठला भाकरी, दाबेली आणि पूरण पोळी देखील घेऊ शकता.
रायगड किल्ल्याच्या आसपास कुठे राहाल :-किल्ल्यापासून काही अंतरावर काही हॉटेल उपलब्ध आहेत, जी कमी बजेटपासून उच्च-बजेटच्या श्रेणीत उपलब्ध आहेत.
कसे जाल:-
विमान सेवा:-
मुंबईचे शिवाजी आंतरराष्ट्रीय विमानतळ हे रायगड किल्ल्याचे सर्वात जवळचे विमानतळ आहे. जे किल्ल्यापासून सुमारे 140 किलोमीटर अंतरावर आहे आणि येथून स्थानिक मार्गांच्या सहाय्याने रायगड किल्ल्यावर सहज पोहोचू शकता.
रेल्वे सेवा:-
पुणे आणि मुंबई रेल्वे मार्गावर असलेले “वीर रेल्वे स्टेशन” किल्ल्याचे सर्वात जवळचे स्टेशन आहे. जी रायगड किल्ल्यापासून सुमारे 40 किलोमीटर अंतरावर आहे आणि देशातील इतर प्रमुख रेल्वे स्थानकांशी ती चांगली जोडली गेली आहे.
रस्ता सेवा:-
रायगड किल्ला आजूबाजूच्या शहरांशी रस्त्याद्वारे चांगला जोडलेला आहे. म्हणूनच तुम्ही बसमार्गे रायगड किल्ल्यावर सहज पोहोचेल. NH-17 मार्गे रायगड किल्ल्यावर सहज पोहोचेल.
किल्ले रायगड दर्शन संबंधित पर्यटन माहिती आपल्याला कशी वाटली ते जरूर कमेंट करून सांगा....share करा,like करा.. comment करा.पुन्हा भेटू आणखी एका अश्याच वेगळ्या पर्यटन स्थळाची माहिती घेऊन...धन्यवाद!!!!!..
कोणत्याही टिप्पण्‍या नाहीत:
टिप्पणी पोस्ट करा