|| श्री तारा तारणी ब्रह्मपूर||
ओरिसा/उडीसा
तारा तारणी मंदिर हे सर्वात आदरणीय शक्तीपीठ आणि हिंदू धर्मातील प्रमुख तीर्थस्थानांपैकी एक मानले जाते. तारा तेरणी पीठ असलेल्या कुमारी टेकडीवर सती देवीचे स्तन पडले होते असे मानले जाते.
ऐतिहासिक इतिहास:-
ऐतिहासिक पुराव्यांप्रमाणे सम्राट अशोकाचा
शिलालेख आणि मंदिरातील बुद्धाची छोटी मूर्ती वगळता असा कोणताही पुरावा या भागात सापडला नाही. जेणेकरून तारा तारिणी मंदिर हे शक्तीपीठ म्हणून प्रसिद्ध होण्यापूर्वी बौद्ध तंत्र पीठ होते. तसे, स्थानिक लोक असेही म्हणतात की तारा आणि तारिणी या दोन बहिणींचा उल्लेख करतात. आणि या दोन्ही मुलींना आईच्या कृपेने दैवी शक्ती प्राप्त झाली, नंतर त्यांनी या मंदिराची स्थापना केली आहे. असे मानले जाते की अशोकाने कलिंग राज्य जिंकले तोपर्यंत त्याने ते बौद्ध धर्माचे प्रसिद्ध केंद्र मानले.
पौराणिक इतिहास:-
तारा तारिणी मंदिर हे पुण्यगिरी ( रत्नागिरी / तारिणी परबत / कुमारी पहार) च्या माथ्यावर वसलेले मातेचे प्रसिद्ध मंदिर आहे, ऋषिकुल्या नदीच्या काठावर , ओडिशाच्या पूर्व किनारपट्टीच्या राज्यामध्ये ब्रह्मपूर सहरपासून 29 किमी अंतरावर आहे . हे भारतातील 52 शक्तीपीठांपैकी सर्वात अनन्य आहे आणि ज्या ठिकाणी सती पडल्याचे सांगितले जाते. येथे माँ तारा आणि माँ तारिणी यांची आदिशक्ती म्हणून पूजा केली जाते.
भारतात असलेल्या 52 शक्तीपीठांपैकी 4 तंत्रपीठ म्हणून ओळखले जातात. माता तारा तारिणी या ४ तंत्र पीठांपैकी एक आहे.
तंत्र पीठाचा सन्मान करणारी पौराणिक ग्रंथांमध्ये ओळखलेली चार मुख्य शक्तीपीठे आहेत.
- ब्रह्मपूरचे माँ तारा तारिणी पीठ (स्थान),
- संपूर्ण जगन्नाथ मंदिराच्या आवारातील बिमला (पाडा), गुवाहाटीचे कामाक्षय पीठ (जोनी पीठ)
- कोलकाता येथील दक्षिणा कालिका (मुख्य विभाग).
त्या चार शक्तिपीठांमध्ये,
- विमलामधील पादखंड,
- तारतारिणीतील स्तनखंड,
- कामाख्यातील योनीखंड
- दक्षिणा कालिकेतील मुखखंड
या चारही शक्तिपीठांची प्रमुख शक्तिपीठे म्हणून पूजा केली जाते.
मंदिरापर्यंत कसे जाल:-
तारा तारिणी हे १७ व्या शतकातील प्राचीन मंदिर आहे . तारा तारिणी टेकडी किंवा पूर्णागिरी टेकडीच्या माथ्यावर असलेल्या या मंदिरात जाण्यासाठी ९९९ पायऱ्या चढून जावे लागते. हे मंदिर रेखा वास्तुकलेचा वापर करून बांधले गेले आहे आणि देवी तारा तारिणी ही कलिंग राज्याच्या राज्यकर्त्यांची प्रमुख देवता होती. मंदिरात तारा आणि तारिणी देवीच्या मूर्ती स्थापित केल्या आहेत, ज्या दगडापासून बनवलेल्या आहेत आणि सोन्या-चांदीचे दागिने आणि मौल्यवान दगडांनी सुशोभित आहेत.
या मंदिराच्या पुण्यगिरी पर्वताच्या पायथ्यापासून पायी जाण्यासाठी पायऱ्या देखील आहेत, एकूण ९९९ पायऱ्या आहेत.
जर गाडीने जायचे असेल तर एक रस्ता मंदिराकडे जातो, तो देखील वापरू शकता.
आणि तिसरा पर्याय म्हणजे रोपवे (उडान खतोला) देखील वापरू शकता.
दर्शन वेळ:-
सकाळी 5 ते रात्री 10
प्रमुख सण:-
चैत्र महिन्यात तारा तारिणी मंदिरात भाविकांची गर्दी असते. चैत्र महिन्यात दर मंगळवारी येथे भव्य जत्रा भरते. या महिन्यात प्रत्येक मंगळवारी देवीचे दर्शन घेतल्याने भक्तांच्या मनोकामना पूर्ण होतात, अशी स्थानिक लोकांची श्रद्धा आहे. एवढेच नाही तर मुलाचे एक वर्ष पूर्ण झाल्यावर मुंडण करून घेण्यासाठी चैत्र महिन्यात लोक येथे येतात. अशा परिस्थितीत, या मंदिरात दर्शनासाठी यायचे असेल, तर येथे येण्याचा सर्वोत्तम काळ म्हणजे चैत्र महिन्यात म्हणजे एप्रिल आणि मे.
निवास व्यवस्था:-
तारा तारीणीला राहण्यासाठी फारशी चांगली राहण्याची सोय नाही. तरीही दिगंत, आय.बी. आणि ओरिसा पर्यटन विभागाची अतिथी इमारत डोंगराखाली उपलब्ध आहे.
या ठिकाणापासून २५ कि.मी. 35 किमी अंतरावर बेरहामपूर. गोपालपूर-अन-सी (जे एक प्रसिद्ध समुद्रकिनारी शहर आहे) च्या काही अंतरावर प्रवाशांसाठी राहण्याची आणि खाण्यापिण्याची व्यवस्था आहे.
कसे जाल:-
बस सेवा:-
ब्रह्मपूर जे ओरिसाच्या मुख्य शहरांपैकी एक आहे ते राष्ट्रीय महामार्ग 5 ने कोलकाता ते चेन्नई, राष्ट्रीय महामार्ग 217 रायपूर ते बेरहामपूर, कोलकाता ते चेन्नई मुख्य रेल्वे स्थानकाने जोडलेले आहे.
याशिवाय आंध्र प्रदेश, छत्तीसगड, झारखंड आणि पश्चिम बंगालमधून ब्रह्मपूरपर्यंत चांगले रस्ते उपलब्ध आहेत.
ओरिसा राज्यातील ब्रह्मपूर शहरापासून ही मंदिरे फक्त 25 किमी अंतरावर आहेत,येथून कॅब टॅक्सी मिळेल.
रेल्वे सेवा:-
एक प्रमुख स्टेशन असल्याने, भारतातील सर्व प्रमुख शहरे आणि महानगरे रेल्वेने प्रवास करण्यासाठी उपलब्ध आहेत.
ही मंदिरे ब्रह्मपूर रेल्वे स्थानकापासून फक्त 25 किमी अंतरावर आहेत, येथून सर्व मेट्रो शहरांसाठी रेल्वे उपलब्ध आहे.
विमान सेवा :-
भुवनेश्वर 170 किमी आणि विशाखापट्टणम 250 किमी. सर्वात जवळचे विमानतळ आहे. बेरहामपूर विमानतळावर वैयक्तिक हेलिकॉप्टर आणि चार्टर फ्लाइट लँडिंग सुविधा उपलब्ध आहेत.येथून सर्व मेट्रो शहरांसाठी विमान मिळेल.
कॅब किंवा टॅक्सी सेवा:-
हे ठिकाण ब्रह्मपूर शहरापासून २५ किमी अंतरावर आहे. च्या अंतरावर आहे. ब्रह्मपूरला गेल्यावर या ठिकाणी टॅक्सी, ऑटो आणि बसने जाता येते. भुवनेश्वर, विशाखापट्टणम आणि पुरी येथूनही टॅक्सी सेवा उपलब्ध आहे.
येथे येणारे सर्व भाविक तिन्ही मार्गांनी येऊ शकतात.
इतर प्रमुख प्रसिद्ध ठिकाणे :-
गोपाळपूर (३५ किमी), तप्तपानी ७९ किमी, भैरवी ४० किमी, मौर्य सम्राट अशोकाचा शिलालेख, जौगढ ४ किमी. आणि आशियातील सर्वात मोठे सरोवर चिल्का 40 किमी आहे. इत्यादी प्रमुख पर्यटन स्थळे आहेत.
लेख कसा वाटला ते कमेंट करून जरूर कळवा.
share करा,like करा.. comment करा.पुन्हा भेटू आणखी एका अश्याच वेगळ्या पर्यटन स्थळाची माहिती घेऊन...धन्यवाद!!!!!..
अस्वीकरण (Disclaimer ):
आमच्या ब्लॉगमध्ये वापरल्या जाणाऱ्या काही परवानाधारक सशुल्क प्रतिमांचे श्रेय आम्ही घेत नाही, मग त्या गूगल इमेजेस, फोटोलिया आणि शटरस्टॉक यांच्याकडून घेतलेल्या असतील. जर आमच्या ब्लॉगवर कोणतीही कॉपीराइट प्रतिमा वापरली गेली असेल तर संबंधित व्यक्ती एकतर आम्हाला प्रतिमा काढून टाकण्यासाठी थेट मेल करू शकते किंवा प्रतिमाचे श्रेय कोणालाही देऊ शकते.
