श्रीकालहस्ती शहरात स्थित एक प्रसिद्ध मंदिर आहे. आंध्र प्रदेशच्या आग्नेय राज्यातील चित्तूर जिल्ह्यात स्थित श्रीकालहस्ती.
आग्नेय भारतातील पवित्र शहर म्हणून संबोधले जाते कारण ते भगवान शिवाला समर्पित आहे आणि हिंदूंसाठी खूप धार्मिक महत्त्व आहे.जगभरातून शिवभक्त त्यांची पूजा करण्यासाठी आणि आशीर्वाद घेण्यासाठी मंदिरात येतात.
श्रीकालहस्ती मंदिर इतिहास:-
श्रीकालहस्ती मंदिर प्राचीन पल्लव काळात बांधले गेले. असे मानले जाते की विविध दोषांमुळे त्रासलेले लोक त्यांच्या शांतीसाठी या मंदिरात प्रार्थना करू शकतात. मंदिर वायुचे प्रतिनिधित्व करते, पाच घटकांपैकी एक (पंच भूत).
श्रीकालहस्ती हे दक्षिण भारतीय स्थापत्यकलेचे उत्कृष्ट उदाहरण आहे, जेथे कोरीव नक्षीकाम केलेले गोपुरम द्रविडीयन स्थापत्यशैलीच्या भव्य खजिन्याचे चित्रण करते.
भूतकाळातील आणि वर्तमान जीवनातील सर्व पापे धुवून टाकण्यासाठी एक शक्तिशाली दैवी शक्ती म्हणून भक्त या मंदिराचा आदर करतात.
श्रीकालहस्ती मंदिर महत्त्व:-
हे मंदिर भगवान शिवाच्या पूजेसाठी ओळखले जाते. श्री कालहस्ती मंदिर वायु तत्व आणि चिदंबरम (अंतराळ), कांचीपुरम (पृथ्वी), तिरुवनिक्कवल (पाणी) आणि तिरुवन्नमलाई (अग्नी) या चार पाच घटकांसाठी प्रसिद्ध आहे.
हे मंदिर दक्षिणेतील काही प्रसिद्ध आणि पूजनीय धार्मिक स्थळांपैकी एक आहे. श्री कलहस्ती मंदिर भक्तांमध्ये सर्वत्र ओळखले जाते. या पवित्र मंदिराला भेट देण्या व्यतिरिक्त श्रीकालहस्ती मंदिर भक्तांना त्यांच्या ग्रहस्थितीतील दोषांपासून मुक्त करते.
आख्यायिका:-
या मंदिराविषयी एक मनोरंजक आख्यायिका आहे, ज्यामध्ये असे म्हटले आहे की जगाच्या निर्मितीच्या सुरुवातीच्या काळात भगवान वायुने कर्पूर लिंगाला प्रसन्न करण्यासाठी हजारो वर्षे तपश्चर्या केली.
वायूच्या भक्तीने प्रसन्न झालेल्या भगवान शिवांनी त्यांना तीन वरदान दिले. ज्यामध्ये देवाने त्याला जगभरातील उपस्थिती देण्याचे वरदान दिले, ग्रहावरील प्रत्येक सजीवाचा एक आवश्यक भाग आणि त्याला कर्पूर निगमचे नाव सांबा शिव असे बदलण्याची परवानगी दिली.
या तीन विनंत्या भगवान शिव यांनी दिल्या होत्या आणि वायु (प्राणवायू किंवा वायु) हा तेव्हापासून पृथ्वीवरील जीवनाचा अविभाज्य भाग आहे आणि या लिंगाला सांब शिव किंवा कर्पूर वायु लिंगम म्हणून पूजले जाते.
स्थापत्यशैली:-
श्रीकालहस्ती मंदिर, द्रविडीयन स्थापत्यशैलीचे एक सुंदर चित्रण, 5 व्या शतकात पल्लव काळात बांधले गेले. मंदिर परिसर एका टेकडीवर वसलेला आहे. काहींच्या मते ही एक अखंड रचना आहे.
भव्य मंदिर परिसराचे प्रवेशद्वार दक्षिणेकडे, तर मुख्य मंदिर पश्चिमेकडे आहे. या मंदिराच्या आतील पांढऱ्या पाषाणातील शिवलिंग हे हत्तीच्या सोंडेच्या आकारासारखे आहे. मंदिराचे मुख्य गोपुरम सुमारे 120 फूट उंच आहे.
मंदिर परिसराच्या मंडपात 100 गुंतागुंतीचे कोरीव खांब आहेत
1516 मध्ये विजयनगरचा राजा कृष्णदेवराय यांच्या कारकिर्दीत बांधले गेले होते.
श्रीकालहस्ती मंदिर संकुलातील गणपतीचे मंदिर हे ९ फूट उंच खडकातून कापलेले मंदिर आहे. त्यात गणेशअंबा, काशी विश्वनाथ, सूर्यनारायण, सुब्रमण्य, अन्नपूर्णा आणि शयदोगणपतीची मंदिरे देखील आहेत.ज्यात गणपती, महालक्ष्मी गणपती, वल्लभ गणपती आणि सहस्र लिंगेश्वराच्या प्रतिमा आहेत. मंदिर परिसरात आणखी दोन मंडप आहे.
- मंदिर अभिषेक - सकाळी 6:00, सकाळी 7:00, सकाळी 10:00 आणि संध्याकाळी 5:00
- सोमवार ते रविवार – 600 रु.
- सुब्रत सेवा – ५० रुपये
- अर्चना - रु. 25
- गोमाता पूजा - ५० रु
- सहस्रनामरंचन - रु. 200
- त्रिसती अर्चना - रु. 125
- राहू केतू पूजा - सकाळी 6:00 ते संध्याकाळी 6:00, सोमवार ते रविवार - 500 रु.
- काल सर्प निर्वाण पूजा - सकाळी 6:00 ते संध्याकाळी 6:00, सोमवार ते रविवार - 750 रु.
- असिर्चना राहू केतू काल सर्प निर्वाण पूजा - सकाळी 6:00 ते संध्याकाळी 6:00 - 1500 रुपये
- विशेष आसवरचना राहू केतू काल सर्प निर्वाण पूजा - सकाळी 6:00 ते संध्याकाळी 6:00 - 2500 रुपये.
श्रीकालहस्ती मंदिरात पूजा तिकीट फी:-
- 300 रुपये तिकीट: जे लोक हे तिकीट घेतात त्यांच्यासाठी मंदिराच्या बाहेर असलेल्या एका मोठ्या हॉलमध्ये पूजा केली जाते.
- 750 रुपयांचे तिकीट: या तिकिटाखाली परिहार पूजा केली जाते, ज्यात जवळच्या वातानुकूलित हॉलमध्ये मुख्य स्थानावर शिवसंन्यास असतात.
- 1500 रुपये तिकीट: ही व्हीआयपी तिकिटे आहेत आणि या अंतर्गत मंदिराच्या आत परिहारमध्ये पूजा केली जाते.
श्रीकालहस्ती मंदिरातील दैनंदिन सेवा:-
- कल्याणोत्सवम: हा अभिषेक दररोज रात्री १० नंतर श्रीकालहस्ती मंदिरात केला जातो, त्यासाठी भाविकांना एकूण ६०० रुपये मोजावे लागतात.
- उंजल सेवा: ही सेवा प्रत्येक पौर्णिमेला श्रीकालहस्ती मंदिरात केली जाते. या सेवेत सहभागी होऊ इच्छिणाऱ्या भाविकांनी 5000 रुपयांचे योगदान द्यावे असे आवाहन करण्यात आले आहे.
- नंदी सेवा: श्रीकालहस्ती मंदिरात ही सेवा भक्ताने निवडलेल्या दिवशी केली जाते. त्याला 7500 रुपये द्यावे लागतील. त्या दिवशी श्री स्वामी आणि अम्मा वरलू यांना चंडी नंदी आणि सिंघमवर मिरवणुकीत शहरातून बाहेर काढले जाते.
- मंदिराबाहेरील स्टॉलवरून पूजा साहित्य खरेदी करू नका.
- तिकिटासह पूजेसाठी लागणारे सर्व साहित्य दिले जाते. हे तिकीट मंदिरातील मुख्य देवतांचे विशेष दर्शन (दर्शन) आणि अर्चना (विशेष पूजा) साठी देखील आमंत्रित करते.
- मंदिर परिसरात असलेल्या पठाण गणपती मंदिराला भेट द्यायला विसरू नका.
- मंदिराच्या मुख्य गर्भगृहात असाल तर लक्षात ठेवा, जेथे पुजारी प्रत्येक मूर्ती किंवा वस्तू प्रदर्शित करण्यासाठी पैशाची मागणी करतात. इथल्या लोकांपासून दूर राहा.
- काही वेळेस पूजेचा ड्रेस कोड असू शकतो. त्याबद्दल काउंटरवरून जाणून घ्या. ही पूजा तमिळ, तेलगू आणि इंग्रजी भाषेतही केली जाते.
- दर्शनासाठी फक्त पारंपारिक कपडे घाला.
कोणत्याही टिप्पण्‍या नाहीत:
टिप्पणी पोस्ट करा