पंजाब | "India Begins Here"

 लुधियाना

लुधियाना हे पंजाब राज्यातील सर्वात मोठे शहर आहे, हे सतलज नदीच्या काठी वसलेले आहे. लुधियानाचे नाव लोदी राजवंशाच्या नावावर आहे. लुधियाना हे पंजाबचे प्रमुख शहर तसेच पर्यटनस्थळ आहे. एक औद्योगिक शहर आहे, हे जगभरातील यात्रेकरू आणि पर्यटकांना त्याच्या गुरुद्वारा, किल्ले आणि प्राचीन अवशेषांकडे आकर्षित करते. 

लुधियाना दरवर्षी जानेवारी-फेब्रुवारी महिन्यात रायपूर येथे प्रसिद्ध ग्रामीण ऑलिम्पिक खेळते. यात लोदी राजवंश आणि युद्ध संग्रहालयाचे प्राचीन अवशेष आहेत. लुधियानामध्ये लोधी किल्ला, ग्रामीण वारसा संग्रहालय, पंजाब कृषी विद्यापीठ संग्रहालय, फिल्लौरचा किल्ला, नेहरू गुलाब गार्डन, डियर पार्क आणि गुरुद्वारा चरण कमल अशा पर्यटकांना भेट दिली जाऊ शकते. 

लढाईच्या वेळी, भूमीने महत्त्वपूर्ण योगदान दिले होते. एकदा लुधियानाला भेट देणारा कोणताही पर्यटक या शहराला कधीही विसरणार नाही.

पठाणकोट

पठाणकोट हे पंजाब राज्यात एक उत्तम ठिकाण आहे. हे जम्मू काश्मीर आणि हिमाचल प्रदेशाचे प्रवेशद्वार म्हणून ओळखले जाते. पठाणकोट हे हिरव्या सौंदर्य आणि समृद्ध ऐतिहासिक भूमिकेसाठी परिचित असलेल्या कांग्राच्या पायथ्याशी आहे. पठाणकोट येथे सध्या संरक्षण दलाचे तळही आहे . भारतीय सेना आणि भारतीय हवाई दल आहे. 

पठाणकोट हे काही पर्यटन आणि धार्मिक स्थळांसाठीही प्रसिद्ध आहे. येथील प्रमुख पर्यटनस्थळांमध्ये मुक्तेश्वर मंदिर, आशापूर्णी मंदिर, काठगड मंदिर, नूरपूरचा किल्ला, रणजित सागर धरण, हायड्रॉलिक रिसर्च स्टेशन, शाहपूरकांडी किल्ला आणि काली माता मंदिर यांचा समावेश आहे. 

पठाणकोटचे रेल्वे स्टेशन आहे जे भारतातील मोठ्या रेल्वे स्थानकांशी जोडलेले आहे. डलहौसी, धर्मशाळा, कांगड़ा, मनाली आणि जम्मू-काश्मीरच्या आसपासच्या भागात हे शहर महत्त्वपूर्ण स्थान आहे. पठाणकोटच्या नैसर्गिक सौंदर्य आणि समृद्ध इतिहासामुळे हे लोकप्रिय पर्यटनस्थळ बनले आहे.

आनंदपुर

आनंदपूर साहिब हे पाकिस्तानच्या सीमेजवळ पंजाबमधील रूपनगर जिल्ह्यात आहे. खालसा पंथ स्थापनेपासून हे पवित्र स्थान शीखांसाठी सर्वात पवित्र स्थान आहे. या ठिकाणी आता गुरुद्वारा बनविण्यात आले आहे. 

आनंदपूर साहिब शहर विविध गुरूंच्या स्मरणार्थ बांधले गेलेल्या अनेक गुरुद्वारासाठी सर्वाधिक प्रसिद्ध आहे. शहराच्या आजूबाजूला असे पाच किल्ले आहेत जे त्याच्या सैन्याच्या इतिहासाची साक्ष देतात. 

आनंदपूर साहिब हे जगातील एक पवित्र स्थान आहे आणि ते जगभरातून मोठ्या संख्येने लोक या शहरातील पवित्र गुरुद्वारांना प्रार्थना करण्यासाठी येतात. आनंदपूर साहिब शहर देखील पर्यटन दृष्टीकोनातून अनुकूल आहे.

सरहिंद शहर

पंजाबमधील सरहिंद फतेहगड हे शीख समुदायासाठी समृद्ध इतिहास आणि धार्मिक महत्त्व म्हणून देशभरात प्रसिद्ध आहे. येथे अनेक ऐतिहासिक वास्तू आहेत ज्या पर्यटकांना आकर्षित करतात. 

लुधियाना आणि अंबाला दरम्यान वसलेले, सरहिंद हे जगातील शीख धर्माच्या पवित्र शहरांपैकी एक आहे. बर्‍याच लोकांचा असा विश्वास आहे की सरहिंद हे नाव ‘सर-आई हिंद’ वरून आले आहे, ज्याचा अर्थ हिंदुस्थानातील प्रवेशाबाबत आहे, ज्याला ‘हिंदुस्थानचे प्रवेशद्वार’ असे म्हणतात.

आज सरहिंद हे पंजाबमधील एक महत्त्वाचे पर्यटन स्थळ बनले आहे. येथे अनेक किल्ले संग्रहालये, गुरुद्वारे आणि बाग आहेत.पंजाबमधील ऐतिहासिक ठिकाणी भेट द्यायची असेल तर एकदा  सरहिंदला भेट दिलीच पाहिजे.

भटिंडा

भटिंडा हे पंजाबमधील सर्वात जुन्या शहरांपैकी एक आहे. इसवी सन पूर्व ७००० मध्ये हे ऐतिहासिक आणि धार्मिक केंद्र म्हणून प्रसिद्ध आहे. आधुनिक भटिंडा ९६५ सालामध्ये अस्तित्वात आला, याची स्थापना भाटी राजपूत राजा बाळाराव भट्टी यांनी केली होती. 

बठिंडा हे ऐतिहासिक स्थळांच्या पर्यटनासाठी देखील प्रसिद्ध आहे. हे तेच शहर आहे जिथे गुरु गोविंदसिंगजींनी मोगलांशी युद्ध केले. बठिंडाला आपल्या महत्वाच्या इतिहासाच्या आकर्षक स्थळांसाठी देखील ओळखले जाते ज्यात किल्ला मुबारक, बहिया फोर्ट, चेतक पार्क, प्राणीशास्त्र उद्यान, धोबी बाजार अशी नावे आहेत. पंजाबमध्ये एखादे चांगले ठिकाण पाहत असाल तर बठिंडा पर्यटनाला भेट दिलीच पाहिजे.

प्रसिद्ध खाद्य संस्कृती:-

पंजाबला जात असाल तर  प्रवास इथल्या विशेष खाद्यपदार्थांशिवाय अपूर्ण आहे. इथले पाककृती रंग, साहित्य, मसाले आणि सर्वात विस्तृत आणि स्वयंपाकाच्या अनेक शैलींनी समृद्ध आहे. पंजाबमधील चवदार पदार्थात पराठा, तंदुरी चिकन, नान, पकोरा ते पनीर यामधल्या स्वादिष्ट पदार्थांचा समावेश आहे. इथले अन्न दररोज एक खास उत्सव, चैतन्य आणि सांस्कृतिक समृद्धीचे प्रतिनिधित्व करते, त्यातील एक मोठा भाग चांगला आणि विशेष आहार आहे. येथे शाकाहारी आणि मांसाहारी दोन्ही पर्याय उपलब्ध आहेत.

काय खाल:-

चांगली चव देण्यासाठी पंजाबी पदार्थ ‘तूप’ किंवा बटर बरोबर शिजवले जातात. याव्यतिरिक्त, कांदे, आले, लसूण आणि खाद्यपदार्थातील मसाले मद्य येथे मेनूमध्ये एक मजबूत आणि विलासी चव ठेवतात. 

बटर चिकन, तंदूरी चिकन, शाही पनीर, छोले भटुरे, मक्की दी रोटी, मोहरी दा साग, दाल फ्राय, राजमा चावल, पंजाबी काठी, अमृतसरी फिश, बटाटा कोबी, लस्सी हे खाद्यपदार्थ प्रसिद्ध पदार्थ आहेत. याशिवाय जलेबी, कुल्फी, रबरी, गुलाब जामुन, बर्फी, मोतीचूरचा लाडू आणि काही पारंपारिक मिठाईंचा सुध्दा समावेश आहे.

कधी जाल:-

पंजाब ही पाच नद्यांची भूमी आहे.पंजाबला जाण्याचा विचार करीत असाल आणि येथे भेट देण्याच्या सर्वात योग्य वेळेबद्दल जाणून घेऊ इच्छित असाल तर येथे भेट देण्याचा उत्तम काळ ऑक्टोबर ते मार्च महिन्यांचा आहे. यावेळी पंजाबमध्ये हिवाळा आणि वसंत ऋतू असतात. हिवाळ्याच्या हंगामाच्या सुरूवातीस हवामान आनंददायी असते आणि पीक हंगामात तापमानात कमी घट होते.

 हिवाळ्याच्या हंगामात  तापदायक उष्णता किंवा पाऊस सहन न करता राज्यात भेट देऊ शकता. या दरम्यान, पर्यटन स्थळांना भेट दिल्यास आपल्याला एक आनंददायक अनुभव मिळतो. 

उन्हाळ्याच्या काळात राज्यात प्रवास करणे योग्य नाही कारण यावेळी हवामान उष्ण आहे. तथापि, पावसाळ्यात येथे भेट देणे चांगले ठरेल. 

कसे जाल:-

पंजाब हे राज्य हवाई, रेल्वे आणि रस्ते मार्गाने भारताच्या इतर राज्यांशी चांगले जोडलेले आहे. राज्यातील वाहतूक सुविधा केवळ पंजाबमधील प्रमुख शहरेच नव्हे तर ती आपल्या शेजारच्या राज्ये आणि शहरांशीही जोडली गेली आहेत.

पंजाब संबधीत पर्यटन माहिती आपल्याला कशी वाटली ते जरूर कमेंट करून सांगा....share करा,like करा.. comment करा.पुन्हा भेटू आणखी एका अश्याच वेगळ्या पर्यटन स्थळाची माहिती घेऊन...धन्यवाद!!!!!..